Η Ένωση επιδιώκει τέσσερις κατά βάση στόχους, την παροχή στους πολίτες της ενός χώρου ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης χωρίς εσωτερικά σύνορα, την εσωτερική αγορά και ευρύτερα την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη, την εγκαθίδρυση οικονομικής και νομισματικής ένωσης και την προώθηση των αξιών και των συμφερόντων της στον υπόλοιπο κόσμο. Στο προοίμιο της ΣΕΕ καταγράφονται οι λόγοι που υπαγορεύουν τη διαδικασία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.  "Η Ένωση έχει σκοπό να προάγει την ειρήνη, τις αξίες της και την ευημερία των λαών της" (αρθ.3.1ΣΕΕ)