Παρουσίαση/Προβολή
Ποιος μπορεί να μιλάει για το παρελθόν; Ιστορικοί και ιστορία στον ελληνικό 20ό αιώνα
(ARCH1079) - Βαγγέλης Καραμανωλάκης
Περιγραφή Μαθήματος
Το σεμινάριο πραγματοποιείται με τη συνεπικούρια του δρ. Ιστορίας Χρήστου Τριανταφύλλου.
Πέμπτη, 18:00-21:00, Ιστορικό Αρχείο ΕΚΠΑ (Σκουφά 45)
Ποιος/α θεωρείται σήμερα ιστορικός στην ελληνική κοινωνία; Ποιος/α νομιμοποιείται να μιλά για το παρελθόν με έναν έγκυρο λόγο και τι σημαίνει «έγκυρος λόγος» στο εκάστοτε ιστορικό πλαίσιο; Πώς διαμορφώθηκε η επαγγελματική ταυτότητα των ιστορικών και τι ρόλο έπαιξε σε κάθε χρονική περίοδο; Πώς συνδέεται αυτή η ταυτότητα με τις αντιλήψεις που κυριάρχησαν και κυριαρχούν για την ιστορία στο δημόσιο πεδίο, και πώς συνομιλεί με άλλους φορείς και δρώντες που εκφέρουν λόγο για το παρελθόν; Πώς λειτούργησαν και λειτουργούν οι ανταγωνιστικοί λόγοι για το παρελθόν και ποια η θέση των ιστορικών σε αυτή τη διαδικασία;
Το σεμινάριο θέτει στο επίκεντρό του τη συγκρότηση της έννοιας του/της ιστορικού ως διακριτής επιστημονικής ιδιότητας, ως επαγγέλματος και ως κοινωνικού δρώντα, από τις αρχές του 20ού αιώνα έως σήμερα. Με βάση τη διαπίστωση ότι η ιδιότητα του/της ιστορικού συγκροτήθηκε ως ξεχωριστό ακαδημαϊκό και επιστημονικό πεδίο στο τελευταίο τέταρτο του 20ού αιώνα στην Ελλάδα και μέσα κυρίως από το παράδειγμα της νεοελληνικής ιστορίας, θα επιχειρήσει να κατανοήσει αυτή τη διαφορετική χρονικότητα συγκριτικά με τις χώρες της Δυτικής Ευρώπης.
Το σεμινάριο θα ξεκινήσει από τη σταδιακή αναγνώριση της αυτονομίας της νεοελληνικής ιστορίας από τις κλασικές και βυζαντινές σπουδές, ενώ θα επικεντρωθεί στη διαμόρφωση της έννοιας του εθνικού ιστορικού και στο ρήγμα που σήμαινε η μεσοπολεμική εμφάνιση των μαρξιστικών ιδεών, καθώς και στη συνέχεια οι μεταπολεμικές πολιτικές διαιρέσεις. Ως προς τη Μεταπολίτευση, το βάρος θα δοθεί όχι μόνο στην ανάδειξη της ιδιότητας του ιστορικού, αλλά και στη διαμόρφωση μιας δυναμικής ιστορικής κοινότητας σε συνδυασμό με την ανάπτυξη των ιστορικών σπουδών.
Σε κάθε περίπτωση, η διαμόρφωση της ιδιότητας του/της ιστορικού συνέβη σε ένα συνεχή διάλογο με τις πολιτικές και κοινωνικές εξελίξεις, τις μεταβολές της νεοελληνικής ιστοριογραφίας αλλά και τα ευρωπαϊκά παράλληλα. Συνεπώς, στο σεμινάριο θα εξεταστεί όχι μόνο το πεδίο της ακαδημαϊκής ιστοριογραφίας, αλλά και οι διαφορετικές προσλήψεις της έννοιας «ιστορικός», ο δημόσιος λόγος και οι πρακτικές σχετικά με τη μελέτη της ιστορίας, οι μηχανισμοί παραγωγής, κατανάλωσης και διάχυσης του ιστορικού λόγου, καθώς και ο ρόλος διαφορετικών δρώντων (θεσμών, φορέων, ατόμων, ομάδων, κομμάτων, κ.ο.κ.) στην ιστορικοποίηση του απώτερου και πρόσφατου εθνικού παρελθόντος
Ημερομηνία δημιουργίας
Σάββατο 11 Μαΐου 2024
-
Περιεχόμενο μαθήματος
17 Οκτωβρίου Εισαγωγή στο σεμινάριο. Από τον «εθνικό ιστορικό» στην ψηφιακή ιστορία
31 Οκτωβρίου Το «γραφείον του ιστοριογράφου» και η «σκηνή του στρατοπέδου» στον 19ο αιώνα. Από την εθνική στη θετικιστική ιστορία
7 Νοεμβρίου Έθνος, τάξη και ιστορία στον ελληνικό Μεσοπόλεμο
14 Νοεμβρίου Διχασμένες ιστορίες. Από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο στη δικτατορία
21 Νοεμβρίου Η άνοιξη της Μεταπολίτευσης και η «Νέα Ιστορία»
28 Νοεμβρίου Τόποι της ελληνικής ιστορικής συνείδησης Ι: Η Επανάσταση του 1821
5 Δεκεμβρίου Τόποι της ελληνικής ιστορικής συνείδησης ΙΙ: Η Μικρασιατική Καταστροφή
12 Δεκεμβρίου Τόποι της ελληνικής ιστορικής συνείδησης ΙΙΙ: Κατοχή, Αντίσταση και Εμφύλιος
19 Δεκεμβρίου Τόποι της ελληνικής ιστορικής συνείδησης IV: Δικτατορία και Μεταπολίτευση
9 Ιανουαρίου Συζητώντας το ιστοριογραφικό βίωμα Ι
16 Ιανουαρίου Συζητώντας το ιστοριογραφικό βίωμα ΙΙ
23 Ιανουαρίου Γιατί να συζητάμε για την ελληνική ιστοριογραφία;
30 Ιανουαρίου Ιστορία και ιστορικοί από τον 20ό στον 21ο αιώνα