Παρουσίαση/Προβολή

(BIOL130) -  Μεγαλοφώνου Π., Καθηγήτρια (Συν/στρια), Ραΐτσος-Εξαρχόπουλος Δ., Επικ. Καθηγητής, Βένου Β., ΕΔΙΠ, Γαλένου Ε., ΕΔΙΠ

Περιγραφή Μαθήματος

ΣΤΟΧΟΙ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

 

Το μάθημα αποσκοπεί  στην κατανόηση των βασικών γνώσεων που αφορούν στη Βιολογία, την Ηθολογία  και την Οικολογία των ιχθύων.

Οι διαλέξεις και τα εργαστήρια εισάγουν τους φοιτητές στις έννοιες της Γενικής Μορφολογίας των ιχθύων και της Συστηματικής τους, της Βιολογίας Αναπαραγωγής, της Ανάπτυξης και της Διατροφής τους, καθώς και σε θέματα που αφορούν στις προσαρμογές στο περιβάλλον και τη συμπεριφορά τους, στη μελέτη των Ιχθυοπληθυσμών και στη Διαχείριση Αποθεμάτων.

Το μάθημα είναι επιλεγόμενο και διδάσκεται στο Προπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών του Τμήματος Βιολογίας, στο Ζ' εξάμηνο, με προαπαιτούμενο γνωστικό υπόβαθρο το υποχρεωτικό μάθημα της Ζωολογίας.

Η διδασκαλία του μαθήματος βασίζεται σε διαλέξεις θεωρίας και σε εργαστηριακές ασκήσεις. Οι διαλέξεις της θεωρίας είναι διάρκειας δύο ωρών την εβδομάδα κα οι εργαστηριακές ασκήσεις είναι τρίωρες, με δύο ασκούμενα τμήματα φοιτητών την εβδομάδα. Επίσης, στα πλαίσια του μαθήματος πραγματοποιείται μια μονοήμερη άσκηση υπαίθρου στην Ιχθυόσκαλα Κερατσινίου.

 

ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ

Η διδασκαλία του μαθήματος περιλαμβάνει τις ακόλουθες 2ωρες διαλέξεις:

1. Εξωτερική μορφολογία ιχθύων, συστηματικοί χαρακτήρες και ποικιλομορφία. Εσωτερική μορφολογία, οργάνωση και εξελικτικές σχέσεις των διαφόρων συστημάτων.
2. Αναπαραγωγικό σύστημα, γαμετογένεση, ωριμότητα, γονιμότητα.
3. Φυλοκαθορισμός, ερμαφροδιτισμός, αναπαραγωγικές στρατηγικές.
4. Διατροφή, στρατηγικές, μορφολογικές προσαρμογές. Μηχανισμοί πρόσληψης της τροφής.
5. Ηλικία και αύξηση. Μέθοδοι εκτίμησης ηλικίας.
6. Ηλικία και αύξηση. Εξίσωση Von Bertalanffy.
7. Ζωογεωγραφία των ιχθύων. Παράγοντες που επηρεάζουν την κατανομή τους.
8. Προσαρμογές σε ακραία περιβάλλοντα.
9. Αντιδράσεις σε εξωτερικά ερεθίσματα (τακτισμοί).
10. Κολύμβηση και εναλακτικοί τρόποι μετακίνησης. Σχηματισμός αγέλης. Μεταναστεύσεις. Τεχνικές μαρκαρίσματος.
11. Επικοινωνία και αλληλεπιδράσεις. Συμβίωση, Θήρευση και Παρασιτισμός.
12. Χαρακτηριστικά ιχθυοπληθυσμών. Αύξηση, αλιευτική και φυσική θνησιμότητα. 
13. Επίδραση της αλιείας στα αποθέματα και στα θαλάσσια οικοσυστήματα. Διαχείριση.

 

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

1. Μορφομετρία Οστεϊχθύων.
2. Κατανομές μεγεθών, σχέσεις μήκους-βάρους.
3. Ανατομία Οστεϊχθύος, στάδια ωριμότητας γονάδων (μικροσκοπική και μακροσκοπική μελέτη).
4. Ανατομία καρχαρία, στάδια ωριμότητας γονάδων και γονιμότητα.
5. Μεθόδοι και τεχνικές εκτίμησης ηλικίας. Εξαγωγή ωτολίθων.
6. Εκτίμηση των παραμέτρων αύξησης (εξίσωση von Bertalanffy).
7. Εφαρμογές της FishBase.
8. Συστηματική. Προσδιορισμός ειδών.

Ασκηση πεδίου. Δειγματοληψία και ανάλυση δεδομένων. Παρουσιάσεις αποτελεσμάτων και παράδοση γραπτής έκθεσης.

 

ΓΝΩΣΕΙΣ, ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ ΠΟΥ ΘΑ ΑΠΟΚΤΗΘΟΥΝ

Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές αναμένεται να έχουν αποκτήσει επιστημονικές γνώσεις, κριτική σκέψη αλλά και δεξιότητες-ικανότητες για:

• την αναγνώριση των ιχθύων με βάση τα μορφολογικά τους χαρακτηριστικά.
• τη μελέτη των διατροφικών και των αναπαραγωγικών στρατηγικών των ιχθύων.
• τη επεξεργασία δεδομένων για την εκτίμηση της ηλικίας και της αύξησης των ιχθύων.
• τη κατανόηση των βασικών ιδιαιτερότητων των ιχθύων, όπως η κίνηση στο υδάτινο μέσο, η ρύθμιση της πλευστότητας, η αναπνοή και η ωσμορύθμιση, η αντίληψη του περιβάλλοντος και οι εξελικτικές προσαρμογές σε μια μεγάλη ποικιλία οικοτόπων.
• την αξιολόγηση δεδομένων από την αλιεία για τη διαχείριση των ιχθυοπληθυσμών.
• τη χρήση βασικών λειτουργιών της βάσης δεδομένων Fishbase.
• on-line πρόσβαση σε βιβλιοθήκες, βάσεις δεδομένων και επιστημονικά περιοδικά,
• τη χρήση λογισμικών πακέτων (software) επεξεργασίας και ανάλυσης βιολογικών δεδομένων.
• τη κατανόηση, ανάλυση και παρουσίαση ερευνητικών και βιβλιογραφικών δεδομένων.

 

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ

Η διαδικασία αξιολόγησης γίνεται στην ελληνική γλώσσα και περιλαμβάνει:

• Γραπτή εξέταση της ύλης των παραδόσεων στο τέλος του εξαμήνου με (α) ερωτήσεις σύντομης απάντησης και (β) ερωτήσεις ανάπτυξης προσδιορισμένης έκτασης.
• Γραπτή εργασία και παρουσίαση σεμιναρίου
• Εβδομαδιαίες, γραπτές αναφορές εργαστηριακών ασκήσεων.
• Εξετάσεις εργαστηρίου.

Ημερομηνία δημιουργίας

Τρίτη 2 Δεκεμβρίου 2