Παρουσίαση/Προβολή

Περιγραφή

Το μάθημα "Σχεδίαση και Χρήση Βάσεων Δεδομένων'' είναι το πρώτο από τα δύο βασικά μαθήματα Βάσεων Δεδομένων στο νέο Πρόγραμμα Προπτυχιακών Σπουδών και καλύπτει θέματα των επάνω στρωμάτων ενός συστήματος βάσεων δεδομένων, δηλ., του "λογικού" και του "σημασιολογικού" επιπέδου, και της εξωτερικής διάδρασης. Το δεύτερο είναι το μάθημα "Υλοποίηση Συστημάτων Βάσεων Δεδομένων'', στο 5ο εξάμηνο, το οποίο καλύπτει θέματα που αφορούν στα χαμηλότερα στρώματα, δηλ., το "φυσικό'' επίπεδο, με ευρετήρια, κτλ.).

Συγκεκριμένα, θα ασχοληθούμε με τα εξής: μοντέλο Οντοτήτων-Συσχετίσεων (Ο/Σ), σχεδιασμός σχημάτων βάσεων με το μοντέλο Ο/Σ, σχεσιακό μοντέλο δεδομένων, μετάφραση από το Ο/Σ στο σχεσιακό, μελέτη σχεσιακών σχημάτων με επίκεντρο τις συναρτησιακές εξαρτήσεις, κανονικές μορφές σχεσιακών σχημάτων, η γλώσσα SQL, η γλώσσα QBE, φόρμες επικοινωνίας, όψεις, περιορισμοί, σχεσιακή άλγεβρα, ανάπτυξη εφαρμογών με ενσωματωμένη SQL, ανάπτυξη εφαρμογών πάνω από πρότυπες διεπαφές επικοινωνίας με βάσεις (python, και ίσως PHP, JDBC), βάσεις και διαδίκτυο.

Εκτός από την κάλυψη της ύλης, το μάθημα περιλαμβάνει εργασία με 3 υποχρεωτικές ασκήσεις και ένα τελικό διαγώνισμα, το σύνολο των οποίων θα αποφασίσουν τον τελικό βαθμό.

Δείτε και https://www.di.uoa.gr/studies/undergraduate/27

Στόχοι

Ο διδακτικός-μαθησιακός στόχος του μαθήματος είναι να εισάγει τους φοιτητές/τριες στο σημασιολογικό σχεδιασμό δεδομένων σε βάσεις δεδομένων (ΒΔ), τη δημιουργία ερωτημάτων και τη σχεδίαση εφαρμογών επικοινωνίας με ΒΔ.

Το μάθημα επικεντρώνεται και μελετάει τις δραστηριότητες των περισσοτέρων ρόλων που μπορεί να παίξει κάποιος σε ένα περιβάλλον συστήματος βάσεων δεδομένων, χωρίς να μπαίνει στα εσωτερικά του συστήματος. Συγκεκριμένα θα δώσει στοιχεία από τις δραστηριότητες του αφελούς χρήστη, του προγραμματιστή εφαρμογών, του προγραμματιστή βάσεων δεδομένων, και του διαχειριστή βάσεων δεδομένων.

Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος ο/η φοιτητής/τρια θα είναι σε θέση να:

• Σχεδιάζει το πως συνδέονται και πως οργανώνονται τα δεδομένα
• Μοντελοποιεί δεδομένα με το Μοντέλο Οντοτήτων-Συσχετίσεων
• Χρησιμοποιεί εργαλεία μοντελοποίησης όπως το MySQL Workbench
• Σχεδιάζει (σχεσιακές) ΒΔ με βάση το Σχεσιακό Μοντέλο
• Βελτιστοποιεί τα σχήματα ΒΔ με Κανονικοποίηση
• Ορίζει αιτήματα ανάκτησης - ερωτήματα προς μια ΒΔ και να επεξεργάζεται τα δεδομένα της με τη γλώσσα ερωτημάτων SQL
• Προγραμματίζει εφαρμογές πάνω από κάθε ΒΔ με τη γλώσσα προγραμματισμού Python
• Προσδιορίζει βασικά αιτήματα ανάκτησης με Σχεσιακή Άλγεβρα

Βιβλιογραφία

Η πλειοψηφία των αναγνωσμάτων περιλαμβάνεται και στα δύο βιβλία που έχουν επιλεχθεί για το μάθημα:

• Elmasri, R., & Shamkant, N. B. (2016). Θεμελιώδεις αρχές συστημάτων βάσεων δεδομένων (7η έκδοση). ΔΙΑΥΛΟΣ Α.Ε. ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΒΙΒΛΙΩΝ. Mετάφραση - επιμέλεια Καθ. Μιχάλης Χατζόπουλος.
• Ullman, J. D., & Widom, J. (2008). Βασικές αρχές για τα συστήματα βάσεων δεδομένων (2η). ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΛΕΙΔΑΡΙΘΜΟΣ ΕΠΕ.

Μπορείτε να παραλάβετε την επιλογή σας μέσω του ΕΥΔΟΞΟΣ, αφού βγουν οι λίστες με τους δικαιούχους, μετά τις δηλώσεις μαθημάτων σας.

Τρόποι αξιολόγησης / εξέτασης

Ο τελικός βαθμός του μαθήματος θα υπολογισθεί ως εξής:

• τελικό διαγώνισμα (~50%),
• υποχρεωτική εργασία που αποτελείται από 2 ή 3 υποχρεωτικές ασκήσεις (~50%). Η εργασία είναι υποχρεωτικά ομαδική, εκτός εάν προσδιοριστεί διαφορετικά από τους διδάσκοντες.

Τα ποσοστά αυτά μπορεί να αλλάξουν λίγο κατά τη διάρκεια του εξαμήνου ανάλογα με την πορεία του μαθήματος.

Για να περάσει κανείς θα πρέπει να έχει συνολικό βαθμό τουλάχιστον 5 ΚΑΙ επιπλέον:

• να έχει τουλάχιστον 3 (30/100) σε κάθε άσκηση που απαρτίζει την εργασία ΚΑΙ
• τουλάχιστον 5 (50/100) κατά μέσο όρο στις ασκήσεις συνολικά ΚΑΙ
• τουλάχιστον 5 (50/100) στο διαγώνισμα.

Θα πρέπει να παραδωθούν όλες οι ασκήσεις. Μετά την υποβολή κάθε τμήματος της εργασίας, υπάρχει υποχρεωτική προφορική εξέταση / έλεγχος κάθε ομάδας. Η μη παρουσία στην προφορική εξέταση σημαίνει μηδενισμό στην αντίστοιχη Άσκηση, άρα και στο μάθημα.

Η βαθμολογία των ασκήσεων προηγουμένων ετών δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί στο τρέχον εξάμηνο. Όλοι οι φοιτητές θα πρέπει να κάνουν τις ασκήσεις που θα δοθούν φέτος.

Κάτι προφανές: Οποιαδήποτε συζήτηση μεταξύ σας για τα θέματα μιας άσκησης, τη θεωρία πάνω στην οποία αυτή βασίζεται, ή/και ιδέες για το πώς μπορεί αυτή να προσεγγιστεί είναι θεμιτές και επιθυμητές, γιατί βοηθούν στην καλύτερη κατανόηση της όλης ύλης. Επίσης ίσως να ζητηθεί από τους διδάσκοντες να γίνει ανταλλαγή ασκήσεων μεταξύ ομάδων, όπου η μία θα κρίνει το έργο της άλλης, ή η μία θα συνεχίζει το έργο της άλλης.

Όμως, το τελικό προϊόν μιάς άσκησης (κώδικας ή γραπτό) πρέπει να είναι έργο αποκλειστικά της ομάδας που το υπογράφει. Για τη βαθμολόγηση των εργασιών χρησιμοποιούνται και αυτόματα εργαλεία όπως το Moss (Measure of Software Similarity) για τον εντοπισμό λογοκλοπής ή αντιγραφής κώδικα.

Οποιαδήποτε άλλη δυσάρεστη κατάσταση σε οποιαδήποτε άσκηση (ή διαγώνισμα) θα σημαίνει μηδενισμό στο μάθημα.

Ανθρώπινο Δυναμικό

(τα άρτια έτη)

Καθηγητής Δημήτριος Γουνόπουλος (εαρινό εξάμηνο 2024: Δρ. Θεόφιλος Μαΐλης)
Γραφείο: Β9 Πληροφορικής*
Ηλεκτρονική διεύθυνση: dg-παπάκι-di-τελεία-uoa-τελεία-gr

ή (τα περιττά έτη)

Καθηγητής Γιάννης Ιωαννίδης

Γραφείο: Β12 Πληροφορικής*
Ηλεκτρονική διεύθυνση: yannis-παπάκι-di-τελεία-uoa-τελεία-gr

και (όλα τα έτη)

Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Μαρία Ρούσσου

Γραφείο: Α51 Πληροφορικής*
Τηλέφωνο Γραφείου: 210-727-5225
Ηλεκτρονική διεύθυνση: mroussou-παπάκι-di-τελεία-uoa-τελεία-gr

Συνεργάτες:

Δρ Μιλτιάδης Κυριακάκος (ΕΔΙΠ)
Ηλεκτρονική διεύθυνση: miltos-παπάκι-di-τελεία-uoa-τελεία-gr

Αθανασία Κολοβού (ΕΔΙΠ)
Ηλεκτρονική διεύθυνση: akolovou-παπάκι-di-τελεία-uoa-τελεία-gr

... και άλλοι!

(*) Κατά την περίοδο των μέτρων κατά του κορωνοϊού συστήνεται η επικοινωνία με τους διδάσκοντες να γίνεται μέσω e-mail.

Πρόγραμμα Διαλέξεων

Διαλέξεις - Εαρινό εξάμηνο 2023

Ιωαννίδης (άρτιοι ΑΜ)

• Τρίτη:           18:00-20:00, Αμφιθέατρο
• Τετάρτη:       09:00-11:00, Α2
• Πέμπτη:        09:00-11:00, Αμφιθέατρο
• Παρασκευή: 13:00-15:00, Αμφιθέατρο

Λόγω προγραμματισμένων απουσιών του διδάσκοντα στη διάρκεια του εξαμήνου, έχουν προβλεθεί όλα τα παραπάνω 2ωρα, ώστε στο τέλος να πραγματοποιηθούν όλες οι απαραίτητες διαλέξεις χωρίς ανάγκη για έκτατες διαλέξεις. Θα υπάρχει πάντα έγκαιρη ενημέρωση για το ποιες διαλέξεις (οποιοδήποτε υποσύνολο, από καμία μέχρι όλες) θα πραγματοποιούνται κάθε εβδομάδα.

Στο ίδιο πνεύμα και για την περίπτωση που απαιτηθεί, υπάρχουν δεσμευμένες και οι εξής ώρες:

• Δευτέρα:      19:00-21:00, Αμφιθέατρο
• Τρίτη:           09:00-11:00, Α2

Τα συγκεκριμένα 2ωρα θα χρησιμοποιούνται μόνο σε έκτακτες περιπτώσεις, και πάλι μετά από έγκαιρη ενημέρωση.

Ρούσσου (περιττοί ΑΜ)

• Τρίτη:           13:00-15:00, Α2
• Τετάρτη:      13:00-15:00, Α2

Συνιστώμενα Προαπαιτούμενα

Δομές Δεδομένων και Τεχνικές Προγραμματισμού