Παρουσίαση/Προβολή

Περιγραφή Μαθήματος

Το μάθημα ΥΣ08 Επικοινωνία Ανθρώπου-Μηχανής θα καλύψει ένα πλήθος από βασικά θέματα που αφορούν στην αλληλεπίδραση του ανθρώπου με τους υπολογιστές.

• Τρίτη 11:00-13:00
• Πέμπτη 11:00-13:00

Ανθρώπινο Δυναμικό

­Υπεύθυνη μαθήματος: Επ. Καθηγήτρια Μαρία Ρούσσου

Εργαστηριακά μαθήματα: ΕΔΙΠ/Υποψ. Διδ. Σάσα Κολοβού

Βοηθοί Μαθήματος: Μαρία Βαγιανού (Υπ. Διδ.), Χρήστος Λουγιάκης (Υπ. Διδ.), κ.ά.

Βοηθήματα

Το σύγγραμμα του μαθήματος είναι η νέα έντυπη έκδοση:

Αβούρης, Ν., Κατσάνος, Χ., Τσέλιος, Ν., & Μουστάκας, Κ. (2016). Εισαγωγή στην Επικοινωνία Ανθρώπου-Υπολογιστή. Πάτρα: Εκδόσεις Πανεπιστημίου Πατρών. (Σύνδεσμος στον Εύδοξο: https://service.eudoxus.gr/search/#a/id:59366672/0)

Το βιβλίο είναι διαθέσιμο και ηλεκτρονικά σε ελάχιστα διαφορετική έκδοση:

Αβούρης, Ν., Κατσάνος, Χ., Τσέλιος, Ν., & Μουστάκας, Κ. (2015). Εισαγωγή στην αλληλεπίδραση ανθρώπου-υπολογιστή: Σχεδιάζοντας Διαδραστικές Τεχνολογίες (ηλ.βιβλίο). Αθήνα: Εκδόσεις Κάλλιπος, Σύνδεσμος Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών.  http://hdl.handle.net/11419/4213

H ύλη του μαθήματος βασίζεται και στα εξής (προαιρετικά):

• Alan Dix, Janet Finlay, Gregory Abawd, Russell Beale, Επικοινωνία Ανθρώπου-Υπολογιστή, 3η έκδοση, Εκδόσεις ΓΚΙΟΥΡΔΑΣ, 2007.
• Ben Shneiderman, Designing the User Interface, 3rd edition, Addison-Wesley, 1998.
• Jenny Preece, Human-Computer Interaction, Addison-Wesley, 1996.

Τρόποι αξιολόγησης / εξέτασης

Ο τελικός βαθμός του μαθήματος θα υπολογισθεί ως εξής:

• τελικό διαγώνισμα: ~50% (ατομικό)
• εργασία: ~50% (ομαδική)

Τα ποσοστά που αντιστοιχούν σε κάθε τμήμα της εργασίας, επί του συνόλου της εργασίας, είναι τα ακόλουθα:

• Άσκηση 1: ~20%
• Άσκηση 2: ~32%
• Άσκηση 3: ~48%

        (τα ποσοστά ενδέχεται να αλλάξουν)

Για να περάσει κανείς θα πρέπει:

• να έχει παραδώσει όλες (δηλαδή και τις τρεις) ασκήσεις της εργασίας
• να έχει πάρει τουλάχιστον 50/100 (δηλ. 5) στο συνολικό βαθμό των ασκήσεων της εργασίας και τουλάχιστον 30/100 ΣΕ ΚΑΘΕ άσκηση
• να έχει πάρει τουλάχιστον 50/100 (δηλ. 5) στο διαγώνισμα
• ...άρα να έχει συνολικό βαθμό τουλάχιστον 5/10.

Όποιος δεν έχει παραδώσει και τις τρεις ασκήσεις της εργασίας και δεν έχει λάβει τουλάχιστον 30/100 σε κάθε άσκηση και συνολικά 50/100 στην εργασία δεν θα έχει δικαίωμα συμμετοχής στη γραπτή εξέταση τον Φεβρουάριο ή/και τον Σεπτέμβριο.

Ο βαθμός της εργασίας από προηγούμενες χρονιές δεν μπορεί να κρατηθεί/μεταφερθεί σε επόμενες.

Τα παραπάνω ποσοστά μπορεί να αλλάξουν, ανάλογα με τις συνθήκες κάθε έτους.

Περιεχόμενο Μαθήματος

Το μάθημα περιλαμβάνει διαλέξεις, φροντιστηριακά και εργαστηριακά μαθήματα, μια εργασία σε τρία τμήματα και ένα τελικό διαγώνισμα.

Διαλέξεις, φροντιστήρια

Οι διαλέξεις του μαθήματος καλύπτουν ένα πλήθος από βασικά θέματα που αφορούν στο σχεδιασμό, την ανάπτυξη και την αξιολόγηση διαδραστικών (ή αλληλεπιδραστικών) υπολογιστικών συστημάτων με επίκεντρο τον άνθρωπο - χρήστη. Συγκεκριμένα:

Εισαγωγή, Ιστορική Αναδρομή, Επισκόπηση γνωστικής περιοχής Επικοινωνίας Ανθρώπου-Μηχανής και σχεδίασης διαδραστικών συστημάτων. Χαρακτηριστικά του ανθρώπου που αφορούν στην επικοινωνία του με τους υπολογιστές: αισθήσεις και αισθητήρια όργανα, όραση και οπτική αντίληψη, ακοή, κίνηση, προσοχή και μνήμη, αναπαράσταση και οργάνωση γνώσης, θεωρίες Gestalt, μεταφορές (αναλογίες). Μοντελοποίηση του ανθρώπου ως χρήστη υπολογιστικού συστήματος: γνωσιακά μοντέλα, νοητικά μοντέλα, μοντέλα αλληλεπίδρασης (μοντέλα GOMS και KLM). Χαρακτηριστικά του υπολογιστή που αφορούν στην επικοινωνία του με τους ανθρώπους, θέματα εργονομίας, σχεδίαση διαλόγου, σχεδίαση οθόνης. Βασικές αρχές και κανόνες χρηστικότητας (κατά Nielsen, κ.ά.) για τη σχεδίαση και αξιολόγηση διεπαφών και διαδικτυακών διεπαφών. Κύκλος ανάπτυξης και ζωής λογισμικού επικοινωνίας ανθρώπου μηχανής, μεθοδολογίες σχεδιασμού με επίκεντρο τον χρήστη (User Centered Design): περσόνες, ανάλυση απαιτήσεων και καταγραφή προδιαγραφών, Ιεραρχική Ανάλυση Εργασιών (Hierarchical Task Analysis), πρωτοτυποποίηση χαμηλής και υψηλής πιστότητας, σχεδιασμός wireframes και εικονογραφημένων σεναρίων (storyboards) διεπαφών. Mηχανική χρηστικότητας. Εργαλεία και περιβάλλοντα ανάπτυξης διαδικτυακών διεπαφών: ΗΤΜL, Javascript, PhP. Τεχνικές αξιολόγησης διαδραστικών συστημάτων. Oπτικοποίηση Δεδομένων. Μελλοντικές τάσεις: εικονική πραγματικότητα, καινοτόμες διεπαφές.

Τα φροντιστήρια & εργαστήρια συμπληρώνουν τις διαλέξεις με πρακτικές ασκήσεις που βοηθούν στην εκπόνηση της εργασίας.

Εργασία εξαμήνου

Η εργασία πραγματεύεται υλικό που καλύπτουμε στο μάθημα κι αφορά στην αξιολόγηση, το σχεδιασμό και την υλοποίηση μιας διαδικτυακής διεπαφής. Ως εκ τούτου και λόγω της φύσης του μαθήματος, περιλαμβάνει ασκήσεις σχεδιασμού στο χαρτί, υλοποίησης στον υπολογιστή και συγγραφής κειμένου.

Αποτελείται από 3 ασκήσεις-τμήματα. Τα τμήματα της εργασίας αποτελούν μια συνέχεια, πραγματευόμενα κάθε φορά κι ένα στάδιο της προς ανάπτυξη διεπαφής (στην προκειμένη ενός ιστοχώρου).

Η εργασία είναι υποχρεωτικά ομαδική (σε ομάδες 2 ή 3 ατόμων). Αυτό σημαίνει ότι και κάθε τμήμα της εργασίας θα εκπονείται από την ίδια ομάδα ατόμων. Θα έχετε ελεύθερη επιλογή στη σύνθεση της ομάδας. Εννοείται ότι όλα τα μέλη μιας ομάδας θα πρέπει να συνεργαστούν σε όλα τα τμήματα της εργασίας. Παρόλα αυτά, δύναται κάθε μέλος της ομάδας να πάρει ξεχωριστό βαθμό ανάλογα με την συνεισφορά του στο όλο έργο.

Μετά την υποβολή κάθε τμήματος της εργασίας, υπάρχει προφορική εξέταση / έλεγχος κάθε ομάδας. Ο Ασκήσεις 1 και 2 της εργασίας εξετάζονται μαζί.

Κάτι προφανές: Οποιαδήποτε συζήτηση μεταξύ σας για τα θέματα μιας άσκησης, τη θεωρία πάνω στην οποία αυτή βασίζεται, ή και ιδέες για το πώς μπορεί αυτή να προσεγγιστεί είναι θεμιτές και επιθυμητές, γιατί βοηθούν στην καλύτερη κατανόηση της όλης ύλης. Επίσης ίσως να ζητηθεί από τους διδάσκοντες να γίνει ανταλλαγή ασκήσεων μεταξύ ομάδων, όπου η μία θα κρίνει το έργο της άλλης, ή η μία θα συνεχίζει το έργο της άλλης.

Όμως, το τελικό προϊόν μιάς άσκησης (κώδικας ή γραπτό) πρέπει να είναι έργο αποκλειστικά της ομάδας που το υπογράφει. Για τη βαθμολόγηση των εργασιών χρησιμοποιούνται αυτόματα εργαλεία όπως το Moss (Measure of Software Similarity) για τον εντοπισμό λογοκλοπής ή αντιγραφής κώδικα.

Οποιαδήποτε άλλη δυσάρεστη κατάσταση σε οποιαδήποτε άσκηση θα σημαίνει μηδενισμό στο μάθημα.

Υποχρεωτικό προαπαιτούμενο

Το μάθημα έχει ως προαπαιτούμενο το μάθημα Κ29 Σχεδίαση και Χρήση Βάσεων Δεδομένων.

Μαθησιακοί στόχοι

Να εισάγει τους φοιτητές/φοιτήτριες σε όλες σχεδόν τις βασικές δραστηριότητες του κύκλου ζωής λογισμικού (δηλαδή τον σχεδιασμό, την ανάπτυξη και την αξιολόγηση) μιας διαδραστικής διεπαφής.

Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος ο/η φοιτητής/φοιτήτρια θα είναι σε θέση να:

• Αναλύει, να συσχετίζει με πραγματικές διεπαφές και να αξιολογεί μέσω Ευρετικής Αξιολόγησης (Heuristic
  Evaluation) μια διεπαφή με τη χρήση των βασικών κανόνων ευχρηστίας διεπαφών, διατυπωμένους από
  τον J. Nielsen και άλλους ερευνητές.
• Αναγνωρίζει τα βασικά χαρακτηριστικά του ανθρώπου που επηρεάζουν την αλληλεπίδρασή του με τους
  υπολογιστές, τους κανόνες Gestalt και τα μοντέλα GOMS και KLM.
• Σχεδιάζει «περσόνες» και σενάρια χρήσης μιας διεπαφής.
• Αναλύει τις απαιτήσεις χρηστών και να καταγράφει τις αντίστοιχες προδιαγραφές ενός διαδραστικού
  συστήματος.
• Δημιουργεί σκελετούς πλοήγησης (sitemaps), πρωτότυπα χαμηλής και υψηλής πιστότητας (low fidelity
  & high fidelity wireframes) και εικονογραφημένα σενάρια (storyboards).
• Προσδιορίζει τα βασικά σημεία σχεδιασμού διεπαφών για φορητές συσκευές και τις αρχές του
  αποκριτικού σχεδιασμού (responsive design).
• Αναπτύσσει ολοκληρωμένες διαδικτυακές εφαρμογές, π.χ. με ΗΤΜL, Javascript, PhP.
• Καθορίζει τα βασικά βήματα οπτικοποίησης δεδομένων και να σχεδιάζει διαδραστικές οπτικοποιήσεις.