Παρουσίαση/Προβολή
Πολιτική Οικονομία της Εργασίας
(ECON680) - Παρασκευάς Λιντζέρης, Χρήστος Γούλας
Περιγραφή Μαθήματος
Στοιχεία επικοινωνίας: plintzer@econ.uoa.gr
Αντικείμενο του μαθήματος Πολιτική Οικονομία της Εργασίας είναι η θεωρητική και εμπειρική διερεύνηση των φαινομένων που συνδέονται με την εργασία και τις λειτουργίες των αγορών εργασίας υπό την οπτική της πολιτικής οικονομίας, καθώς και η μελέτη του φαινομένου της ανεργίας και των πολιτικών που αποβλέπουν στην ενίσχυση της απασχόλησης και την αντιμετώπιση της ανεργίας.
Στο μάθημα θα εξεταστούν οι θεωρητικές προσεγγίσεις που συνδέονται με την ανάλυση της αγοράς εργασίας, με κύρια έμφαση στις ετερόδοξες προσεγγίσεις, οι προτάσεις πολιτικής που προκύπτουν από αυτές καθώς και οι μηχανισμοί σχεδιασμού, υλοποίησης και παρακολούθησης αυτών των πολιτικών.
Το πρόγραμμα των διαλέξεων οργανώνεται γύρω από δύο βασικούς άξονες: (α) Πολιτική Οικονομία της Αγοράς Εργασίας, με στόχο την επισκόπηση των κύριων θεωρητικών ρευμάτων αναφορικά με την λειτουργία των αγορών εργασίας, την κατάσταση και τα δεδομένα της δομής απασχόλησης στην Ελλάδα, τους μετασχηματισμούς που συντελούνται στις μέρες μας στα παραγωγικά συστήματα και επηρεάζουν τις μορφές και τα περιεχόμενα της εργασίας και τον τρέχοντα διάλογο για "το μέλλον της εργασίας" και (β) Το φαινόμενο της ανεργίας και οι πολιτικές απασχόλησης με έμφαση στα ζητήματα θεωρίας των πολιτικών απασχόλησης καθώς και στα θέματα σχεδιασμού, υλοποίησης και αξιολόγησης των παρεμβάσεων.
Ημερομηνία δημιουργίας
Τρίτη 13 Οκτωβρίου 2020
-
Περιεχόμενο μαθήματος
Το περιεχόμενο του μαθήματος Πολιτική Οικονομία της Εργασίας κατανέμεται σε δύο μείζονες ενότητες:
- Το φαινόμενο της εργασίας υπό την οπτική της Πολιτικής Οικονομίας.
- Το φαινόμενο της ανεργίας και οι πολιτικές αντιμετώπισής του (πολιτικές απασχόλησης).
Προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα
Με την ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές/τριες αναμένεται:
- Να γνωρίζουν και να έχουν κατανοήσει βασικές έννοιες του αντικειμένου, όπως ο κοινωνικός και τεχνικός καταμερισμός της εργασίας, η δομή της απασχόλησης, οι μορφές των εργασιακών σχέσεων, οι πολιτικές απασχόλησης κ.ο.κ.
- Να γνωρίζουν τα βασικά συστατικά της δομής της απασχόλησης (διάρθρωση, δρώντες παράγοντες, επαγγέλματα κτλ) και τα κυριότερα δεδομένα του επιπέδου απασχόλησης στην Ελλάδα.
- Να γνωρίζουν τις κυριότερες θεωρητικές προσλήψεις σχετικά με την εργασία και τον ρόλο της στο εκάστοτε κοινωνικο-οικονομικό και ιστορικό πλαίσιο, ιδίως στα πλαίσια της κλασικής πολιτικής οικονομίας, της κριτικής της κλασικής πολιτικής οικονομίας, αλλά και των μεταγενέστερων προσεγγίσεων (νεοκλασική, θεσμική, ριζοσπαστική).
- Να γνωρίζουν και να μπορούν να αποτιμήσουν κριτικά τα βασικά χαρακτηριστικά και τις θεωρητικές υποθέσεις της δεσπόζουσας νεοκλασικής προσέγγισης (προσφορά και ζήτηση εργασίας, ισορροπία στην αγορά εργασίας, θεωρία του ανθρωπίνου κεφαλαίου κτλ).
- Να αναγνωρίζουν και να μπορούν να αποτιμήσουν τη σημασία των αλλαγών που συντελούνται σήμερα στην εργασία υπό την επίδραση της τεχνολογικής αλλαγής, της κλιματικής κρίσης και άλλων παραγόντων.
- Να αναγνωρίζουν τις βασικές συνάψεις μεταξύ της δομής απασχόλησης και του εκπαιδευτικού συστήματος, ιδίως αναφορικά με την ανάπτυξη τεχνικών επαγγελματικών δεξιοτήτων και κοινωνικών ικανοτήτων που χρειάζονται για την εργασία.
- Να αναγνωρίζουν τα φαινόμενα ανταγωνισμού και συνεργασίας που εμφανίζονται στην εργασία, καθώς και το ρόλο των συνδικάτων και των κοινωνικών συνομιλητών (κοινωνικών εταίρων) στη διαμόρφωση των πολιτικών απασχόλησης.
- Να γνωρίζουν τις ποικίλες θεωρητικές απόπειρες να ερμηνευθεί το φαινόμενο της ανεργίας, καθώς και τα διάφορα είδη ανεργίας.
- Να εξοικειωθούν με τα γενικά χαρακτηριστικά των σύγχρονων πολιτικών απασχόλησης και την ποικιλία των προγραμμάτων και παρεμβάσεων που αποσκοπούν στην αντιμετώπιση της ανεργίας.
- Να γνωρίζουν το πεδίο των ευρωπαϊκών και ελληνικών πολιτικών ανάπτυξης, αντιστοίχισης και ενεργοποίησης δεξιοτήτων και τον ρόλο της επαγγελματικής κατάρτισης ως ενεργητική πολιτική απασχόλησης.
- Να γνωρίζουν τις βασικές αρχές και τα κυριότερα σημεία της μεθοδολογίας ανάλυσης της εργασίας σε επίπεδο επαγγελμάτων, μέσω της διαδικασίας ανάπτυξης επαγγελματικών περιγραμμάτων και τη σημασία τους στην αποκατάσταση της συνάφειας μεταξύ της επαγγελματικής εκπαίδευσης - κατάρτιση και των αναγκών της αγοράς εργασίας.
Βιβλιογραφία
Γενικά εγχειρίδια αναφοράς για τα Οικονομικά της εργασίας:
- Δεδουσόπουλος, Α. (2014). Πολιτική οικονομία της αγοράς εργασίας. Αθήνα: Gutenberg
- Ehrenberg, G. R. & Smith, S. R. (2018). Modern Labor Economics. Theory and Public Policy, thirteenth edition. New York and London: Routledge - Ελληνική έκδοση: Ehrenberg, G. R. & Smith, S. R. (2017). Οικονομικά της Εργασίας: Σύγχρονη Προσέγγιση στη Θεωρία και τη Δημόσια Πολιτική. Αθήνα: Broken Hill Publishers Ltd
- Borjas, G.J. (2016). Labor Economics, seventh edition. New York: McGraw Hill Education. - Ελληνική έκδοση: Borjas, G.J. (2016). Τα Οικονομικά της Εργασίας. (Πρόλογος: Ε. Παπαπέτρου, Εισαγωγή-επιμέλεια: Θ. Κουτρούκης). Αθήνα: Κριτική.
Άλλα χρήσιμα βιβλία:
- Spencer, D. (2009). The political economy of work. London and New York: Routledge
- Bowles, S. & Edwards, R. (2011). Κατανοώντας τον καπιταλισμό. Ανταγωνισμός, εντολή και μεταβολή στην οικονομία των ΗΠΑ. Αθήνα: Gutenberg [κεφάλαια 10-11]
- Tilly, Chr. & Tilly, Cha. (1998). Η εργασία στον καπιταλισμό. Αθήνα: Καστανιώτης
- Watson, T. (2005). Κοινωνιολογία, εργασία και βιομηχανία (Εισαγωγή – επιμέλεια Ι. Ψημμένος). Αθήνα: Αλεξάνδρεια [κεφάλαια 4-7]
- Offe, C. (1993) Κοινωνία της εργασίας; Εισαγωγή, Επιμέλεια: Γ. Τουτζιαράκης, Αθήνα: Νήσος, σειρά Πολιτεία 1
- Δεδουσόπουλος, Α. (2000). Η κρίση στην αγορά εργασίας. Ρύθμιση, ευελιξίες, απορρύθμιση: Τόμος Πρώτος, Θεωρίες της ανεργίας. Αθήνα: Τυπωθήτω
Διαθέσιμη ειδική βιβλιογραφία – αρθρογραφία:
- Τα διαθέσιμα μαθησιακά υλικά (περιλήψεις διαλέξεων PPT, κείμενα, άρθρα κοκ) θα αναρτώνται σταδιακά και θα βρίσκονται στην ηλεκτρονική πλατφόρμα (e-class)
Μέθοδοι διδασκαλίας
Εβδομαδιαίες συναντήσεις – διαλέξεις, ερωτήσεις - απαντήσεις και συζήτηση.
Κάθε Δευτέρα 18:00-21:00, αίθουσα 412, Γρυπάρειο Μέγαρο, Σοφοκλέους 1 και Αριστείδου 11 (4ος όροφος)
Διδάσκοντες
Στην πρώτη ενότητα διδάσκων θα είναι ο κος Παρασκευάς Λιντζέρης και στην δεύτερη ενότητα ο κος Χρήστος Γούλας
Μέθοδοι αξιολόγησης
Η αξιολόγηση των φοιτητών/τριών θα γίνει με ατομικές εργασίες
–Προφορική παρουσίαση (περίπου 15’) [30% της βαθμολογίας]
–Γραπτή εργασία (μέχρι 4.500 λέξεις ή 15 σελίδες) [70% της βαθμολογίας]