Παρουσίαση/Προβολή

Περιεχόμενο μαθήματος

A. Παραδόσεις (διαλέξεις) του μαθήματος.

Εισαγωγή στις πηγές παραγωγής ενέργειας διεθνώς. Τι ισχύει στην Ελλάδα. Ορισμοί και ορολογία. Ενεργειακές Πρώτες Ύλες και Ενεργειακά Μέταλλα. Ενεργειακή Μετάβαση και μηδενικό ισοζύγιο CO₂. Γαιάνθρακες. Κοιτασματολογική έρευνα γαιανθράκων. Η λιγνιτογένεση στην Ελλάδα. Ανόργανα & οργανικά συστατικά στους γαιάνθρακες. Αέρια στους γαιάνθρακες. Αποθείωση. Τεχνολογίες CCS. Σύσταση & αξιολόγηση στείρων υλικών και παραπροϊόντων καύσης γαιανθράκων. Υδρογονάνθρακες. Δομή πετρελαιοβιομηχανίας. Γένεση - μετανάστευση πετρελαίου. Γεωλογικά χαρακτηριστικά πετρελαιοφόρων λεκανών. Θύλακες πετρελαίου και φυσικού αερίου. Η έρευνα υδρογονανθράκων στον Ελλαδικό χώρο. Σχιστολιθικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο. Πετρελαιούχες άμμοι. Κοιτασματολογία και χρήση των ραδιενεργών μεταλλευμάτων - Εμφανίσεις ραδιενεργών ορυκτών στην Ελλάδα. Έρευνα αξιολόγηση και αξιοποίηση των γεωθερμικών πεδίων. Γεωχημεία των γεωθερμικών ρευστών. Η γεωθερμική ενέργεια στην Ελλάδα. Μεγάλα και μικρά Υδροηλεκτρικά έργα και δανειοταμιευτήρες. Ο ρόλος της Γεωλογίας στην ενεργειακή αξιοποίηση της Βιομάζας. Μπλέ και πράσινο υδρογόνο – Κυψέλες καυσίμου, Απαιτήσεις των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας σε Ορυκτές Πρώτες Ύλες. Η γεωλογία των κοιτασμάτων των ενεργειακών μετάλλων. Περιβαλλοντικά θέματα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και κοινωνική αποδοχή. Οι ενεργειακές πρώτες ύλες και οι μεταβολές στις χρήσεις των ορυκτών πόρων μετά την Μετάβαση.

Β. Ασκήσεις πράξης και εργαστηριακές ασκήσεις

Εργαστηριακές ασκήσεις που αφορούν τον υπολογισμό αποθεμάτων, τη μελέτη εκμεταλλευσιμότητας ενός κοιτάσματος ενεργειακών πρώτων υλών, τη σχεδίαση κοιτασματολογικών τομών με βάση γεωτρητικά δεδομένα, την επιλογή κατάλληλων περιοχών για διενέργεια έρευνας με γεωλογικά κριτήρια, τη μακροσκοπική αναγνώριση διαφόρων τύπων γαιανθράκων, τον προσδιορισμό και πιθανή χρήση των ανόργανων ορυκτών που συνοδεύουν το λιγνίτη, καθώς και των προϊόντων που προκύπτουν από την καύση του, ιπτάμενη τέφρα και συνθετική γύψος. Υπολογισμοί μάζας αποβλήτων, αποθείωση και CCS. Γεωχημικές μέθοδοι στην έρευνα υδρογονανθράκων.

Μαθησιακοί στόχοι

Στόχος του μαθήματος είναι η εκπαίδευση των φοιτητών στο αντικείμενο των ενεργειακών ορυκτών πόρων (Ε.Ο.Π.) την περιβαλλοντική τους διάσταση και το ρόλο τους κατά την Ενεργειακή Μετάβαση.

Η έρευνα και η αξιοποίηση των Ε.Ο.Π. αποτελεί κατεξοχήν αντικείμενο των γεωλόγων. Οι φοιτητές θα γνωρίσουν τις ενεργειακές πρώτες ύλες, τις μεθόδους έρευνας για τον εντοπισμό και την αξιολόγηση τους και το ρόλο τους κατά την Ενεργειακή Μετάβαση. Θα μπορούν να χρησιμοποιούν το σύνολο των γνώσεων που έχουν αποκτήσει κατά τη διάρκεια των σπουδών τους για την αναζήτηση, αξιολόγηση και αξιοποίηση ενεργειακών ορυκτών πόρων. Θα συνειδητοποιήσουν ότι η αναζήτηση και η αξιολόγηση των ορυκτών ενεργειακών πόρων και κατά την περίοδο της ενεργειακής μετάβασης απαιτεί ένα ευρύ φάσμα επιστημονικής γνώσης. Επιπλέον, θα κατανοήσουν τη σημασία που έχει η αξιοποίησή των Ε.Ο.Π. όχι μόνο στην κατά την Ενεργειακή Μετάβαση αλλά και στη βιώσιμη ανάπτυξη και το περιβάλλον.

Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος ο φοιτητής/τρια θα είναι ικανός/η:

• να αναγνωρίζει και να περιγράφει τους ενεργειακούς ορυκτούς πόρους, τις ιδιότητες και τα χαρακτηριστικά τους, τις χρήσεις τους καθώς και τις μεθόδους έρευνας για τον εντοπισμό και την αξιολόγηση τους.
• να συνδυάζει και να χρησιμοποιεί το σύνολο των γνώσεων που έχει αποκτήσει κατά τη διάρκεια των σπουδών του για την αναζήτηση, αξιολόγηση και αξιοποίηση Ε.Ο.Π.
• να συνδυάζει γνώσεις για την σύνθεση σχεδίων εργασίας και τη λήψη αποφάσεων σχετικά με την έρευνα και τη βιώσιμη εκμετάλλευση των Ε.Ο.Π. την περίοδο της Ενεργειακής Μετάβασης εναρμονισμένα με την προστασία του περιβάλλοντος.

Επιπλέον

• θα έχει συνειδητοποιήσει τη σημασία και τις επιπτώσεις που έχει η αξιοποίησή των Ε.Ο.Π. στην Ενεργειακή Μετάβαση, στην οικονομική ανάπτυξη, στο περιβάλλον και στην αειφορία.

Μέθοδοι διδασκαλίας

• Πρόσωπο με πρόσωπο διαλέξεις
• Εργαστηριακές ασκήσεις στο Εργαστήριο Οικονομικής Γεωλογίας και Γεωχημείας

Μέθοδοι αξιολόγησης

Οι φοιτητές αξιολογούνται στην ελληνική γλώσσα (υπάρχει δυνατότητα αξιολόγησης στα αγγλικά για φοιτητές Erasmus ή CIVIS). Ο τελικός βαθμός διαμορφώνεται από σειρά δοκιμασιών οι οποίες περιλαμβάνουν:

Ι. Έκθεση και Δημόσια Παρουσίαση

Συγγραφή έκθεσης με τη μορφή ανασκόπισης σε θέματα που αφορούν τα Βιομηχανικά Ορυκτά και Πετρώματα και δημόσια παρουσίαση της ενώπιον όλων των φοιτητών που παρακολουθούν το μάθημα.

ΙΙ. Εργαστηριακές ασκήσεις

Επίλυση προβλημάτων και συγγραφή σχετικών εκθέσεων κατά τη διάρκεια των εργαστηριακών ασκήσεων

Προαπαιτούμενα

Ενώ τυπικά δεν υπάρχουν προαπαιτούμενα μαθήματα, απαραίτητες προαπαιτούμενες γνώσεις θεωρούνται αυτές που οι φοιτητές αποκτούν μετά την επιτυχή παρακολούθηση των υποχρεωτικών μαθημάτων της Συστηματικής Ορυκτολογίας (Β' Εξάμηνο), της Πετρολογίας Ιζηματογενών Πετρωμάτων (Γ’Εξάμηνο), και της Γεωχημείας (Δ’ Εξάμηνο) .

Βιβλιογραφία

-Προτεινόμενη Βιβλιογραφία :

 Cassedy S.E., Grossman Z.P. Introduction to Energy: Resources, Technology, and Society (3rd Edition) 386 pages (2017)

• Πολυζάκης Α. Ενέργεια, Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη (2020)

• Hanjalić K. , Van de Krol R. Lekić A. Sustainable Energy Technologies. 386 pages, Springer (2008)

•  Stamatakis M. & Vasilatos C. Laboratory booklet of the course Energy Resources (2017).

-Συναφή επιστημονικά περιοδικά:

• Fuel, Elsevier
• Energy, Elsevier
• International Journal of Coal Geology, Elsevier