Παρουσίαση/Προβολή

(MUSIC298) -  Γρηγόριος Αναστασίου

Περιγραφή Μαθήματος

Στὸ μάθημα αὐτὸ ἀσχολούμαστε μὲ τὴν Ἱστορία τῆς Ψαλτικῆς Τέχνης κατὰ τὴν μεταβυζαντινὴ περίοδο (ἀπὸ τὴν Ἅλωση τῆς Κωνσταντινούπολης τὸ 1453 μέχρι τὸν 20ο αἰ.), αὐτὴ ποὺ προσφυῶς ἔχει χαρακτηριστεῖ ὡς «τὸ Βυζάντιο μετὰ τὸ Βυζάντιο». Ἡ ὕλη τοῦ μαθήματος κατανέμεται στὶς παρακάτω θεματικὲς ἑνότητες καὶ ὑποενότητες:

 

Ἑνότητα 1^η:

Ἱστορία τῆς Βυζαντινῆς Μουσικῆς ΙΙ

• Τὸ χρονολογικὸ πλαίσιο τοῦ μαθήματος:
  • ἀπὸ τὸ β´ μισὸ τοῦ 15^ου αἰώνα μέχρι τὴν Ἑλληνικὴ Ἐπανάσταση τοῦ 1821, δηλαδὴ ἡ περίοδος τῆς Τουρκοκρατίας (Ὀθωμανικῆς Κυριαρχίας) καὶ Λατινοκαρατίας. Καὶ ἀναφορὰ στὴν Νεοελληνικὴ Ψαλτική.
• Τὸ ἱστορικό, πολιτικὸ καὶ κοινωνικὸ πλαίσιο:
  • οἱ δύο μεγάλες φάσεις τῆς Τουρκοκρατίας / Λατινοκρατίας καὶ τὰ παράλληλα ὁρόσημα τῆς Ψαλτικῆς Τέχνης.
• Γενικὴ Θεώρηση τῆς μεταβυζαντινῆς Ψαλτικῆς
  • Ἡ ἐξέλιξη τῆς Σημειογραφίας.
  • Ἡ ἐξέλιξη τοῦ Μελοποιίας
    • Ὁ «καινὸς καλλωπισμὸς» τοῦ Στιχηραρίου καὶ Ἀναστασιματαρίου
    • Τὰ νέα εἴδη, τῆς Δοξολογίας καὶ τῶν Καλο-φωνικῶν Εἱρμῶν
  • Ἡ ἐπικοινωνία μὲ τὴν Ἐξωτερικὴ Μουσικὴ
  • Ἡ Ψαλτικὴ Διδασκαλία
  • Ἡ μεταβυζαντινὴ Θεωρητικογραφία
  • Ἡ Μουσικὴ Τυπογραφία.

Ἑνότητα 2^η:

Περίοδος προπαρασκευῆς τῆς νέας ἄνθησης (β´ μισὸ 16^ου αἰ. – μέσα 17^ου αἰ.)

• Θεοφάνης Καρύκης
  • Ἡ ἐπωνυμία στὸ Εἱρμολόγιο καὶ ἡ ἐξέλιξη τοῦ μέλους του
• Γεώργιος Ραιδεστηνὸς
  • Οἱ Πατριαρχικοὶ Χοροὶ Ψαλτῶν στὸ Φανάρι καὶ ἡ ὀργάνωσή τους καθ᾽ ὅλη τὴ μεταβυζαντινὴ περίοδο
• Κωνσταντῖνος ἐξ Ἀγχιάλου
• Ἡ ὀκτάηχη Τιμιωτέρα τοῦ Κωνσταντίνου ἐξ Ἀγχιάλου καὶ γενικότερα τὰ μεταβυζαντινὰ ὀκτάηχα μαθήματα
• Ἰωάσαφ Νέος Κουκουζέλης
• Μελχισεδὲκ Ραιδεστοῦ
• Τὸ νέο εἶδος τῆς Δοξολογίας

Ἑνότητα 3^η:

Περίοδος νέας μεγάλης ἄνθησης τῆς Ψαλτικῆς (β´ μισὸ τοῦ 17^ου αἰ. – α´ τέτ. 18^ου αἰ.)

• Παναγιώτης Χρυσάφης ὁ Νέος
• Γερμανὸς Νέων Πατρῶν
  • Ὁ «καινὸς καλλωπισμὸς» καὶ ἡ παράδοση - ἐξέλιξη τοῦ «παλαιοῦ» τοῦ Στιχηραρίου
• Κοσμᾶς Μακεδὼν ϗ´ Δαμιανὸς Βατοπαιδηνὸς
  • Ἡ Ἁγιορειιτικὴ Ψαλτικὴ Παράδοση κατὰ τὴν μετα-βυζαντινὴ περίοδο
• Μπαλάσιος ἱερεὺς καὶ Νομοφύλαξ
  • Ἡ ἐξήγηση τῆς βυζαντινῆς σημειογραφίας
• Πέτρος Μπερεκέτης
  • Τὸ εἶδος τῶν Καλοφωνικῶν Εἱρμῶν

Ἑνότητα 4^η:

Περίοδος ἀνανέωσης καὶ νέων ἐπιτευγμάτων τῆς Ψαλτικῆς (18^ος αἰ.)

• Παναγιώτης Χαλάτζογλου
  • Ψαλτικὴ καὶ Ἐξωτερικὴ Μουσικὴ
• Ἰωάννης Πρωτοψάλτης [Τραπεζούντιος]
• Δανιὴλ Πρωτοψάλτης
  • Τὰ νέα σύντομα ρεπερτόρια. Ἰδιαιτέρως, τὸ νέο στιχηραρικὸ γένος μελοποιίας
• Ἰάκωβος Πρωτοψάλτης
  • Τὸ Δοξαστάριο τοῦ Ἰακώβου Πρωτοψάλτου ὡς ἀνανεωτικὴ τομὴ τοῦ παλαιοῦ Στιχηραρίου
• Πέτρος Πελοποννήσιος

Ἑνότητα 5^η:

Περίοδος δυναμικῆς διάδοσης τῆς Ψαλτικῆς (19^ος αἰ.)

• Γεώργιος Κρὴς
• Οἱ Τρεῖς Διδάσκαλοι καὶ ἡ Νέα Μέθοδος
  • Γρηγόριος Πρωτοψάλτης
  • Χουρμούζιος Χαρτοφύλαξ
  • Χρύσανθος Μαδυτινός
    • Ἡ μεταβυζαντινὴ θεωρητικογραφία
  • Παλαιὸς οἶνος σὲ νέους ἀσκούς: ἀπὸ τὴν παλαιὰ στὴν νέα Παραλλαγὴ
  • Ἀποτύπωση τῆς Θεωρίας (τῆς Νέας Μεθόδου) στὴ Μελοποιία
• Ἀπόστολος Κώνστας ὁ Χῖος
  • Ἀντιρρήσεις στὴν Νέα Μέθοδο
• Ἡ Μουσικὴ Τυπογραφία (Βουκορέστι ϗ´ Παρίσι, 1820-1821)

Ἑνότητα 6^η:

Συνοπτικὸ σχεδίασμα τῆς Νεοελληνικῆς Ψαλτικῆς Ἱστορίας (1821- σήμερα)

Ημερομηνία δημιουργίας

Δευτέρα 9 Μαρτίου 2015