Παρουσίαση/Προβολή

Θεωρία της Λογοτεχνίας (ΓΦΝ09, 73ΝΕΦ001) Τομέας Γλωσσολογίας, Τμήμα Φιλοσοφίας
(PHIL542) - Πέγκυ Καρπούζου
Περιγραφή Μαθήματος
Εισαγωγή στη Θεωρία της Λογοτεχνίας (ορισμοί, στόχοι, πεδία, βασικές έννοιες, διακυβεύματα)
- Η έννοια της Λογοτεχνίας (φύση και λειτουργία του λογοτεχνικού κειμένου). Το ζήτημα του ορισμού της λογοτεχνίας. Σύντομη ιστορική αναδρομή στις βασικές ποιητικές θεωρίες από την κλασική αρχαιότητα ως τον 19ο αι.
- Αντικείμενο και μεθοδολογίες της σύγχρονης Θεωρίας της λογοτεχνίας.
- Εισαγωγή σε βασικές έννοιες της θεωρίας της λογοτεχνίας (πχ. «μίμηση», «διακειμενικότητα», «διαλογικότητα» κ.ά.)
‐Οι θεωρίες λογοτεχνίας του 20ου αιώνα (βασικοί εκπρόσωποι, ερευνητικές κατευθύνσεις‐ βασικές έννοιες‐όροι, κριτική αποτίμηση) :
- Ρωσικός Φορμαλισμός
- Μαρξιστική Κριτική-Ψυχαναλυτική Κριτική
- Νέα Κριτική
- Γαλλικός Δομισμός
- Σημειωτική
- Εισαγωγή στην έννοια της «Αφήγησης» ‐ Θεωρίες της Αφήγησης – Αφηγηματικά μοντέλα (V. Propp, C. Lévi-Strauss, A. Greimas, C. Bremond)
- Αφηγηματική τυπολογία του G. Genette
- Αποδόμηση (J. Derrida)- Μεταδομισμός- Μεταμυθοπλασία
Οι βασικοί όροι και έννοιες κάθε θεωρητικής σχολής εξετάζονται κριτικά και μέσα από θεωρητικά δοκίμια (S. Freud, R. Barthes, U. Eco, R. Jakobson, V. Shklovsky, M. Bakhtin, C. Lévi-Strauss, J. Derrida, κ.ά.) και σύντομα λογοτεχνικά κείμενα (πχ. Borges, Xιόνης, Καβάφης, κ.ά).
‐Ασκήσεις Αφηγηματολογίας: εφαρμογή των αφηγηματικών μοντέλων σε λογοτεχνικά κείμενα, δημοτικά τραγούδια, παραμύθια.
_ Κριτική παρουσίαση προφορικών εργασιών φοιτητών πάνω σε θεωρίες της λογοτεχνίας και βασικές έννοιες -εφαρμογή σε λογοτεχνικά κείμενα. Ενθαρρύνεται η ανάληψη εργασιών πάνω σε θεωρίες και ζητήματα που δεν αναπτύσσονται διεξοδικά στο αμφιθέατρο (πχ. φεμινιστική κριτική, σπουδές φύλου, μετα-αποικιακές σπουδές, μεταμοντέρνο, οικοκριτική, αναγνωστικές θεωρίες και θεωρίες της πρόσληψης, κυβερνολογοτεχνία κ.ά) ώστε να επεκτείνεται το πεδίο της γνώσης των φοιτητών.
ΔΙΔΑΚΤΙΚΑ ΣΥΓΓΡΑΜΜΑΤΑ :
1) Peter Barry, Γνωριμία με τη θεωρία: Μια εισαγωγή στη λογοτεχνική και πολιτισμική θεωρία, μτφρ. Α. Νάτσινα, εκδ. Βιβλιόραμα, Αθήνα, 2013.
Κωδικός Βιβλίου στον Εύδοξο: 32997673
2) Πέγκυ Καρπούζου -Δημήτρης Αγγελάτος- Τιτίκα Καραβία -Χριστίνα Ντουνιά (επιμ.), Ο περίπλους της Θεωρίας της Λογοτεχνίας, Τιμητικός Τόμος για την Άννα Τζούμα, Αθήνα, εκδ. Gutenberg, 2024, 925 σελ.
Κωδικός Βιβλίου στον Εύδοξο: 133039082
3) Terry Eagleton, Εισαγωγή στη θεωρία της λογοτεχνίας, μτφρ. Μ. Μαυρωνάς, εισαγωγή-θεώρηση μτφρ. Δ. Τζιόβας, Οδυσσέας, Αθήνα, 1996.
Κωδικός Βιβλίου στον Εύδοξο : 47363
4) D. Fokkema -E. Ibsch, Θεωρίες Λογοτεχνίας του Εικοστού Αιώνα, μτφρ. Γ. Παρίσης- Επιμ. Ε. Καψωμένος, εκδ. Πατάκη, 2000.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
(βλ. έγγραφα και σύνδεσμοι)
Α. Τζούμα- Τ. Καραβία- Π. Καρπούζου, Eλληνική και Ελληνόγλωσση Βιβλιογραφία Θεωρίας της Λογοτεχνίας (1940-2007), Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Βιβλιοθήκη Σ. Σαριπόλου, Αθήνα, 2019.
ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΠΡΟΣ ΜΕΛΕΤΗ
Σ. ΤΣΙΡΚΑΣ, Ακυβέρνητες Πολιτείες (Η Λέσχη, Αριάγνη, Η Νυχτερίδα)
Λογοτεχνικά Κείμενα στο e-class
EΙΣΑΓΩΓΕΣ στη Θεωρία της Λογοτεχνίας:
- Barry Peter, Γνωριμία με τη θεωρία: Μια εισαγωγή στη λογοτεχνική και πολιτισμική θεωρία, μτφρ. Α. Νάτσινα, εκδ. Βιβλιόραμα, Αθήνα, 2013
- Culler Jonathan, Λογοτεχνική Θεωρία, Hράκλειο, Π.E.K., 2000.
- Eagleton Terry ,Εισαγωγή στη θεωρία της λογοτεχνίας, μτφ. Μιχάλης Μαυρωνάς, εισαγ.-θεώρηση μτφ. Δημήτρης Τζιόβας, Αθήνα, Οδυσσέας, 1989.
- Fokkema Douwe & Elroud Ibsch,Θεωρίες λογοτεχνίας του εικοστού αιώνα. Δομισμός, μαρξισμός, αισθητική της πρόσληψης, σημειωτική, μτφ. Γιάννης Παρίσης, επιμ. Ερατοσθένης Γ. Καψωμένος, Αθήνα, Eκδόσεις Πατάκη, 1997.
- Selden Raman (επιμ.),Aπό τον φορμαλισμό στον μεταδομισμό [Iστορία της θεωρίας της λογοτεχνίας, τόμ. 8], θεώρηση μετάφρασης Mίλτος Πεχλιβάνος & Mιχάλης Xρυσανθόπουλος, Θεσσαλονίκη, Ίδρυμα Mανόλη Tριανταφυλλίδη, 2004.
ΛΕΞΙΚΑ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΩΝ ΟΡΩΝ
Abrams Μ.Η., Λεξικό λογοτεχνικών όρων: Θεωρία, ιστορία, κριτική λογοτεχνίας, μτφρ. Δεληβοριά-Χατζηιωαννίδου, Αθήνα, Πατάκης, 2005.
Cuddon J.A., Λεξικό λογοτεχνικών όρων και θεωρίας λογοτεχνίας, μτφρ. Λιάπη-Παρίσης, Αθήνα, Μεταίχμιο, 2010.
Ημερομηνία δημιουργίας
Πέμπτη 18 Οκτωβρίου 2012
-
Περιεχόμενο μαθήματος (Syllabus)
Εισαγωγή στη Θεωρία της Λογοτεχνίας. Η έννοια της λογοτεχνίας. Οι Περιγραφικές θεωρίες του 20ου αιώνα: Φορμαλισμός, Νέα Κριτική, Τσέχικος δομισμός, Γαλλικός δομισμός, Σημειωτική. Εισαγωγή στη Δομική αφηγηματολογία. Αφηγηματική τυπολογία G. Genette. Παραδειγματισμός από το μυθιστόρημα του Στρατή Τσίρκα Ακυβέρνητες Πολιτείες.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
(βλ. έγγραφα και σύνδεσμοι)
ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΠΡΟΣ ΜΕΛΕΤΗ
Σ. ΤΣΙΡΚΑΣ, Ακυβέρνητες Πολιτείες (Η Λέσχη, Αριάγνη, Η Νυχτερίδα)
EΙΣΑΓΩΓΕΣ στη Θεωρία της Λογοτεχνίας:
- Barry Peter, Γνωριμία με τη θεωρία: Μια εισαγωγή στη λογοτεχνική και πολιτισμική θεωρία, μτφρ. Α. Νάτσινα, εκδ. Βιβλιόραμα, Αθήνα, 2013
- Culler Jonathan, Λογοτεχνική Θεωρία, Hράκλειο, Π.E.K., 2000.
- Eagleton Terry ,Εισαγωγή στη θεωρία της λογοτεχνίας, μτφ. Μιχάλης Μαυρωνάς, εισαγ.-θεώρηση μτφ. Δημήτρης Τζιόβας, Αθήνα, Οδυσσέας, 1989.
- Fokkema Douwe & Elroud Ibsch,Θεωρίες λογοτεχνίας του εικοστού αιώνα. Δομισμός, μαρξισμός, αισθητική της πρόσληψης, σημειωτική, μτφ. Γιάννης Παρίσης, επιμ. Ερατοσθένης Γ. Καψωμένος, Αθήνα, Eκδόσεις Πατάκη, 1997.
- Selden Raman (επιμ.),Aπό τον φορμαλισμό στον μεταδομισμό [Iστορία της θεωρίας της λογοτεχνίας, τόμ. 8], θεώρηση μετάφρασης Mίλτος Πεχλιβάνος & Mιχάλης Xρυσανθόπουλος, Θεσσαλονίκη, Ίδρυμα Mανόλη Tριανταφυλλίδη, 2004.
ΛΕΞΙΚΑ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΩΝ ΟΡΩΝ
Abrams Μ.Η., Λεξικό λογοτεχνικών όρων: Θεωρία, ιστορία, κριτική λογοτεχνίας, μτφρ. Δεληβοριά-Χατζηιωαννίδου, Αθήνα, Πατάκης, 2005.
Cuddon J.A., Λεξικό λογοτεχνικών όρων και θεωρίας λογοτεχνίας, μτφρ. Λιάπη-Παρίσης, Αθήνα, Μεταίχμιο, 2010.