Παρουσίαση/Προβολή

(ΦΛΣ207) -  Ιωάννης Πρελορέντζος

Περιγραφή Μαθήματος

Εκτενής παρουσίαση των βασικών γνωρισμάτων του 17ου αιώνα, ιδίως όσον αφορά τη φιλοσοφία (και τις σχέσεις της με τις επιστήμες, τη θεολογία, τις τέχνες, τη λογοτεχνία και το θέατρο της περιόδου).

Τα κύρια φιλοσοφικά ρεύματα του 17ου αιώνα, οι βασικοί εκπρόσωποί τους και τα κύρια έργα τους.

Τα μείζονα προβλήματα που απασχόλησαν τους φιλοσόφους του 17ου αιώνα: ο Θεός, η Φύση, ο (ορθός) Λόγος, η μέθοδος, η σχέση του σώματος με την ψυχή (ή πνεύμα ή νου), η διαφορά του ανθρώπου από τα ζώα, ο τρόπος λειτουργίας των πνευματικών δυνάμεων ή ικανοτήτων (των αισθήσεων, της αντίληψης, της φαντασίας, της μνήμης, της νόησης, της βούλησης, της κρίσης), η ελευθερία, τα είδη της γνώσης, τα συναισθήματα, η ευτυχία, πολιτικά ζητήματα.

Από τους τέσσερις σημαντικότερους εκπροσώπους του Ορθολογισμού, θα παρουσιαστούν εκτενώς το φιλοσοφικό έργο του Descartes και του Spinoza και, δευτερευόντως, το έργο του Leibniz και του Malebranche. Για καθέναν από αυτούς τους φιλοσόφους παρουσιάζεται κατ' αρχάς το ιστορικό, κοινωνικό, πολιτικό και πολιτισμικό πλαίσιο εντός του οποίου ανέπτυξαν σταδιακά το έργο τους και στη συνέχεια, κυρίως, οι βασικές θεωρίες τους στα πεδία της μεθόδου, της οντολογίας, της γνωσιοθεωρίας, της ανθρωπολογίας, της ηθικής και, σε ορισμένο βαθμό, της πολιτικής. Όσον αφορά ειδικότερα τον Descartes και τον Spinoza θα δοθεί έμφαση στη φιλοσοφική πραγμάτευση εκ μέρους τους του ανθρώπινου θυμικού (των "παθών της ψυχής" κατά τον Descartes), με έμφαση, αφενός, στην πρωτοτυπία των θεωριών τους έναντι των προηγούμενων προσεγγίσεων του θέματος από τους Έλληνες φιλοσόφους και τους στοχαστές του Μεσαίωνα και της Αναγέννησης, αφετέρου στην ανάδειξη των κοινών σημείων και, κυρίως, των διαφορών τους σε αυτό το θέμα.

Το μάθημα θα ολοκληρωθεί με μια εισαγωγή στο κίνημα του Διαφωτισμού, αφενός στις τρεις βασικές εθνικές εκδοχές του (γαλλική, σκωτική και γερμανική), αφετέρου στις δύο κύριες τάσεις του: μετριοπαθώς μεταρρυθμιστική και ριζοσπαστική. Μετά από την παρουσίαση των βασικών γνωρισμάτων του 18ου αιώνα, ιδίως όσον αφορά τη φιλοσοφία (στις σχέσεις της με τις επιστήμες και τη θεολογία), θα παρουσιαστούν οι βασικές ιδέες των σημαντικότερων εκπροσώπων του γαλλικού Διαφωτισμού (Montesquieu, υλιστών, Voltaire, Condillac, Rousseau, Condorcet) στο πλαίσιο της γόνιμης κριτικής αναμέτρησής τους με τον αγγλικό φιλοσοφικό και επιστημονικό στοχασμό, ιδίως του Locke και του Newton, καθώς και του Hobbes και άλλων.

Ημερομηνία δημιουργίας

Πέμπτη 23 Σεπτεμβρίου 2021