Παρουσίαση/Προβολή

(73ΦΛΣ242) -  Ελένη Περδικούρη

Περιγραφή Μαθήματος

Η Ελληνιστική εποχή για την φιλοσοφία εκτείνεται, συμβατικά πάντα, από τον θάνατο του Αριστοτέλη το 322 π.Χ. έως το μέσο περίπου του 1ου αι. π.Χ. όπου έχουμε την οριστική έκδοση των απάντων του Αριστοτέλη από τον Ανδρόνικο τον Ρόδιο. Η εποχή που ακολουθεί την Ελληνιστική είναι η Ύστερη Αρχαιότητα, η οποία έχει δύο περιόδους: Τους αυτοκρατορικούς χρόνους της pax romana και από το τέλος του 2ου αι. μ.Χ., με τον θάνατο του Μάρκου Αυρηλίου, μια εποχή κρίσης, εποχή μεταβατική, που οδηγεί αργά αλλά σταθερά από τον Αρχαίο παγανιστικό κόσμο στον Μεσαιωνικό χριστιανικό κόσμο.

Τους δύο πρώτους αιώνες της δικής μας εποχής, της χριστιανικής, διατηρούνται μεν οι Ελληνιστικές σχολές αλλά σιγά σιγά παρακμάζουν, ενώ αναγεννώνται ο Αριστοτελισμός (Περιπατητική φιλοσοφία) πρώτα και ο Πλατωνισμός ύστερα (Μεσοπλατωνισμός). Στους Περιπατητικούς δεν εμφανίζεται κάποια πολύ σημαντική φιλοσοφική φιγούρα – με την έννοια του φιλοσόφου που κατασκευάζει ένα πρωτότυπο σύστημα – αλλά ένας πολύ σημαντικός σχολιαστής, ο Αλέξανδρος ο Αφροδισιεύς, τον 2ο αι. μ.Χ.  Όσον αφορά τον Πλατωνισμό, την περίοδο που μεσολαβεί από τον θάνατο του Πλάτωνα έως το τέλος του 2ου αι. μ.Χ. την ονομάζουμε Μεσοπλατωνισμό. 

Σε αντίθεση με αυτό που συμβαίνει στους Περιπατητικούς, στους Πλατωνικούς εμφανίζεται τον 3ο μ.Χ. αι. ένας μεγάλος φιλόσοφος που κατασκευάζει ένα νέο φιλοσοφικό σύστημα. Ετούτο ενσωματώνει μεν τις βασικές αρχές του Πλάτωνα, αλλά ο τρόπος που το κάνει και οι λύσεις που προτείνει σε θεμελιώδη πλατωνικά προβλήματα και όχι μόνο, είναι καινούργια. Ο φιλόσοφος που κατασκευάζει αυτό το σύστημα είναι ο Πλωτίνος, ο οποίος γεννιέται στην Αίγυπτο στις αρχές του 3ου αι. το 204/5 μ.Χ. και πεθαίνει στη Ρώμη το 269/70 μ.Χ. Ο Πλωτίνος είναι ο μεγαλύτερος φιλόσοφος της ύστερης αυτής εποχής, και η φιλοσοφία του ιδρύει το ρεύμα που έχει ονομαστεί «Νεοπλατωνισμός». 

Στο μάθημα θα μελετήσουμε τις πρώτες αρχές της φιλοσοφίας του Πλωτίνου, καθώς και τα βασικά ζητήματα που πραγματεύεται. Η προσέγγισή μας θα είναι κειμενοκεντρική. Στις τελευταίες διαλέξεις του μαθήματος θα μιλήσουμε για τους σημαντικότερους επιγόνους του Πλωτίνου, τον Πορφύριο, τον Ιάμβλιχο, τον Πρόκλο και τον Δαμάσκιο.   

Ημερομηνία δημιουργίας

Τετάρτη 12 Οκτωβρίου 2022