Παρουσίαση/Προβολή

(86ΥΕΦ12 ΚΑΤ' ΕΠ. ΥΠ) -  ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΡΑΚΩΣΤΑΣ

Περιγραφή Μαθήματος

 

1. Συνοπτική Περιγραφή

Αντικείμενο του μαθήματος είναι η συστηματική μελέτη κεντρικών προβληματισμών στη φιλοσοφία της επιστήμης, ιδιαίτερα όσον αφορά τη φύση της επιστημονικής μεθόδου και της γνώσης που απορρέει από αυτήν. Εξετάζονται διεξοδικά, μεταξύ άλλων, το πρόβλημα της γνωσιοθεωρητικής θεμελίωσης της επιστημονικής μεθόδου, το πρόβλημα της επαγωγής, ο χαρακτήρας των νόμων της φύσης, η σχέση θεωρίας και παρατήρησης, η έννοια της επιστημονικής εξήγησης, η διαμάχη ρεαλισμού – αντιρεαλισμού σχετικά με τα όρια της επιστημονικής γνώσης, το πρόβλημα της αλήθειας, αντικειμενικότητα και σχετικισμός.

 

Το περιεχόμενο του μαθήματος περιλαμβάνει τις ακόλουθες ενότητες:

 

1. Κλασικές γνωσιοθεωρητικές προσεγγίσεις θεμελίωσης της επιστημονικής μεθόδου: Κλασικός Ορθολογισμός vs Κλασικός Εμπειρισμός.
2. Λογικός Θετικισμός ή Λογικός Εμπειρισμός: Οριοθέτηση βασικών θέσεων.
3. Το Υποθετικό – Παραγωγικό πρότυπο της δομής των επιστημονικών θεωριών. Κριτική.
4. Παραγωγικός – Επαγωγικός συλλογισμός: Το πρόβλημα της επαγωγής.
5. Αντιμετωπίζοντας το πρόβλημα της επαγωγής: Ρητές και άρρητες παραδοχές.
6. Θεωρίες επικύρωσης επιστημονικών θεωριών.
7. Μοντέλα επιστημονικής εξήγησης: Παραγωγικό – Νομολογικό πρότυπο εξήγησης, Παραγωγικό – Στατιστικό πρότυπο εξήγησης.
8. Επαγωγικό – Στατιστικό πρότυπο εξήγησης. Κριτική.
9. Θέση Duhem – Quine: Ολιστικός χαρακτήρας ελέγχου των επιστημονικών θεωριών.
10. Υποκαθορισμός ως προς την εμπειρική βάση δεδομένων. Κριτήρια αξιολόγησης μεταξύ εμπειρικώς ισοδύναμων εναλλακτικών επιστημονικών θεωριών.
11. Διαμάχη ρεαλισμού – αντιρεαλισμού.
12. Το πρόβλημα της αλήθειας στην επιστήμη: Διάκριση επιστημικών – μη-επιστημικών προσεγγίσεων.
13. Επιστημονική γνώση και μορφές αντικειμενικότητας.

 

        2. Συγγράμματα

Επιλογή μεταξύ των ακόλουθων δύο διδακτικών εγχειριδίων:

1. Ladyman, J.: Τι είναι η Φιλοσοφία της Επιστήμης. ΠΕΚ, 2015.
2. Salmon, M. et al.: Εισαγωγή στη Φιλοσοφία της Επιστήμης. ΠΕΚ, 2005.

 

Πέραν των συγγραμμάτων, δημοσιευμένες εργασίες μου σε ορισμένα από τα ανωτέρω θέματα ανακτώνται άμεσα από την ιστοσελίδα

https://uoa.academia.edu/VassiliosKarakostas

 

         3. Τρόπος αξιολόγησης

Το μάθημα αξιολογείται μέσω γραπτής τελικής εξέτασης στη βάση ερωτημάτων τα οποία δίνονται κατά την παράδοση κάθε θεματικής ενότητας.

Ημερομηνία δημιουργίας

Κυριακή 15 Μαρτίου 2020