Παρουσίαση/Προβολή

(PSPA426) -  Παναγιώτης Τσάκωνας, Δημήτρης Χρυσοχόου, Εκάβη Αθανασοπούλου, Αντωνία Ζερβάκη, Φιλίππα Χατζησταύρου, Ηλίας Πλακοκέφαλος, Δημήτρης Κατσίκας

Περιγραφή Μαθήματος

 

Διεθνής Θεωρία και Παγκόσμια Διακυβέρνηση

 

Σκοπός του μαθήματος είναι η παρουσίαση των θεωρητικών ρευμάτων που πλαισιώνουν την ανάλυση των διαφορετικών εκφάνσεων της διεθνούς και ευρωπαϊκής συνεργασίας,

αλληλεξάρτησης και διακυβέρνησης. Η φιλοσοφία του μαθήματος διέπεται από μια διεπιστημονική λογική και επιχειρεί την εξοικείωση των συμμετεχόντων με τα θεωρητικά και

μεθοδολογικά εργαλεία των σημαντικότερων «επιστημονικών πειθαρχιών» που θεραπεύουν το αντικείμενο της παγκόσμιας διακυβέρνησης (διεθνείς σχέσεις, διεθνές δίκαιο,

ευρωπαϊκές σπουδές, διεθνής πολιτική οικονομία).

 

 

Εκφάνσεις της θεωρητικής προσέγγισης του πολιτικού ρεαλισμού: νεορεαλισμός/δομικός ρεαλισμός, αμυντικός/επιθετικός ρεαλισμός,

νεοκλασικός ρεαλισμός

 

Ενδεικτική βιβλιογραφία

• Georg Sørensen, Jørgen Møller, Robert Jackson, Θεωρία και Μεθοδολογία των Διεθνών Σχέσεων: Η Σύγχρονη Συζήτηση, Αθήνα, Gutenberg, 2023
• Jon Pevehouse & Joshua Goldsten, Διεθνείς Σχέσεις, Εκδόσες Τζιόλα, 2021
• John Baylis, Steve Smith, Patricia Owens, Η Παγκοσμιοποίηση της Διεθνούς Πολιτικής: Μια Εισαγωγή στις Διεθνείς Σχέσεις, Θεσ/κη, Επίκεντρο, 2020
• Colin Elman “Realism” στο Paul Williams, Security Studies, Routledge, 2008

 

Θεωρία του (νεο) φιλελευθερισμού

 

Το μάθημα επιχειρεί μια συνοπτική παρουσίαση των κύριων ρευμάτων σκέψης της φιλελεύθερης θεώρησης των διεθνών σχέσεων: από τον ουτοπικό φιλελευθερισμό του

μεσοπολέμου στη διαμόρφωση της μεταπολεμικής φιλελεύθερης θεώρησης της διεθνούς συνεργασίας και αλληλεξάρτησης και την ανάδυση των βασικότερων εκφάνσεων

του νεοφιλελευθερισμού των τελευταίων δεκαετιών.

 

Ενδεικτική βιβλιογραφία

• Georg Sørensen, Jørgen Møller, Robert Jackson, Θεωρία και μεθοδολογία των διεθνών σχέσεων: η σύγχρονη συζήτηση, Αθήνα, Gutenberg, 2023.
• Michael W. Doyle, “Liberalism and World Politics”, American Political Science Review4 (December 1986), 1151–1169
• Andrew Moravcsik, “Taking Preferences Seriously: A Liberal Theory of International Relations”, International Organization,4 (September 1997), 513–553.
• John Ikenberry, “Liberalism in a Realist World: International Relations as an American Scholarly Tradition”, International Studies, 46, 1&2 (2009), 203–219.
• Robert O. Keohane, Joseph S. Nye, “Power and interdependence”, Survival, 15.4 (1973), 158-165.

 

Μεταθετικιστικές αντιδράσεις στις θετικιστικές προσεγγίσεις των διεθνών σχέσεων: Κονστρουκτιβισμός, μετα-αποικιοκρατία,

Φεμινιστικές προσεγγίσεις

 

Ενδεικτική βιβλιογραφία

• John Baylis, Steve Smith and Patricia Owens, Η Παγκοσμιοποίηση της Διεθνούς Πολιτικής (Θεσσαλονίκη, Επίκεντρο, 2013), κεφ. 9, 11, 16.
• Robert Jackson and Georg Sorensen, θεωρία και Μεθοδολογία των Διεθνών Σχέσεων (Αθήνα, Gutenberg, 2006), σελ.370-379.
• Sarah Smith, ‘Introducing Feminism in International Relations Theory’, https://www.e-ir.info/2018/01/04/feminism-in-international-relations-theory/
  Wilkens, J.  (2017, November 20). Postcolonialism in International Relations. Oxford Research Encyclopedia of International Studies.Retrieved 3 Oct. 2024, from https://oxfordre.com/internationalstudies/view/10.1093/acrefore/9780190846626.001.0001/acrefore-9780190846626-e-101.

 

Η μαρξιστική θεωρία των διεθνών σχέσεων και οι νέο-μαρξιστικές προσεγγίσεις

 

Η διάλεξη παρουσιάζει και συζητά συνδυαστικά τον μαρξισμό ως θεωρία των διεθνών σχέσεων, τις νεο-μαρξιστικές προσεγγίσεις (νεο-γκραμσιανή, ρυθμιστική,

θεωρία εξάρτησης, Σχολή του Άμστερνταμ) και τις οικονομικές και μη οικονομικές θεωρίες ιμπεριαλισμού. Συζητά τους μετασχηματισμούς ισχύος στη παγκόσμια πολιτική

με γνώμονα τον ρόλο των οικονομικών δομών και των ταξικών συγκρούσεων.

 

Ενδεικτική βιβλιογραφία

• Callinicos, Α., Kouvelakis, St., Pradella, L. (2021). Routledge Handbook of marxism and post-Marxism,
• Cox, R.W. (1987). Production, power and world order. Social Forces in the making of history, Columbia University Press.
• Kautsky, J. H. (1961). “JA Schumpeter and K. Kautsky: Parallel theories of imperialism”, Midwest Journal of Political Science, 5(2), 101-128.

 

Mεταδομισμός, κριτικός ρεαλισμός και πολιτική κοινωνιολογία στις διεθνείς σπουδές

 

Η διάλεξη παρουσιάζει και συζητά συνδυαστικά τις ποικιλίες του μεταδομισμού (μετα-ρατιοναλισμός, διαλογική προσέγγιση, βιοπολιτική), τον κριτικό ρεαλισμό και τις σύγχρονες

θεωρητικές τάσεις στη διεθνή και ευρωπαϊκή πολιτική κοινωνιολογία. Συζητά τις δομές εξουσίας, ορατές και μη ορατές, εντός των οποίων ανακύπτουν παγκόσμια ζητήματα συνδέοντας

τον ρόλο της γνώσης με αυτόν της ισχύος και του (πολιτικού) κεφαλαίου.

 

Ενδεικτική βιβλιογραφία

• Çalkıvik, A. (2020). Poststructuralism and postmodernism in international relations, Oxford Research Encyclopedia of International Studies.
• Luongo, B. (2020). “Critical realism in international relations”, in Handbook of critical international relations, Roach S.C. (ed.), Edward Elgar Publishing, pp. 90-121.
• Basaran, Τ., Bigo, D., Guittet, E.-P., Walker, R. B. J. (2016). International political sociology, Transversal Lines, Routledge.

 

Θεωρίες Δημοσίου Διεθνούς Δικαίου

 

Στο μάθημα θα παρουσιαστούν οι βασικές θεωρίες του διεθνούς δικαίου. Ειδικότερα, θα εξεταστούν θεωρίες φυσικού δικαίου, ο θετικισμός, η σχολή του New Haven, καθώς και όψεις

των crtical legal studies.

 

Ενδεικτική βιβλιογραφία

• Roucounas, A Landscape of Contemporary Theories of International Law, Brill, 2019

 

Διεθνής Πολιτική Οικονομία: Βασικές έννοιες και θεωρητικές προσεγγίσεις Ι (Οικονομικός Εθνικισμός)

 

Στο πλαίσιο αυτής της ενότητας διαλέξεων εξετάζονται οι βασικές θεωρίες για τη λειτουργία και διακυβέρνηση της παγκόσμιας οικονομίας υπό την οπτική του γνωστικού πεδίου της Διεθνούς

Πολιτικής Οικονομίας (ΔΠΟ). Πιο συγκεκριμένα, στην πρώτη διάλεξη, οι φοιτητές εισάγονται αρχικά στο επιστημονικό πεδίο της ΔΠΟ, ενώ στη συνέχεια παρουσιάζονται οι βασικές θεωρητικές

προσεγγίσεις του οικονομικού εθνικισμού (προστατευτισμού), οικονομικού φιλελευθερισμού και μαρξισμού/ κριτικής θεωρίας.

 

 

Διεθνής Πολιτική Οικονομία: Βασικές έννοιες και θεωρητικές προσεγγίσεις ΙΙ (Οικονομικός Φιλελευθερισμός και Οικονομικός Δομισμός)

 

Ενδεικτική Βιβλιογραφία

• Cohn Th.: Διεθνής Πολιτική Οικονομία, Gutenberg, 2023
• O'Brien Robert και Williams Marc, Παγκόσμια Πολιτική Οικονομία, Παπαζήσης, 2023
• Χάρδας, Α. Διεθνής και Κλασική Πολιτική Οικονομία, Πεδίο, 2024
• Paquin, S., Theories of International Political Economy, Oxford University Press, 2016

 

Θεωρία της Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης Ι: Κρατοκεντρικές προσεγγίσεις

και Θεωρία της Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης ΙΙ: Πολιτειοκεντρικές προσεγγίσεις

 

Το πρώτο μέρος εστιάζει στη συμβολή των κρατοκεντρικών προσεγγίσεων στην εννόηση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης υπό το πρίσμα του ρόλου και της σημασίας των κυρίαρχων κρατών-μελών).

Το δεύτερο μέρος εστιάζει στη συμβολή των πολιτειοκεντρικών προσεγγίσεων στην εννόηση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης υπό το πρίσμα της εξελικτικής θέασης της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως πολιτείας.

 

Ενδεικτική βιβλιογραφία

• Μ. Ι. Τσινισιζέλης, Ο Λόγος της Κυριαρχίας: Διανοητικό κεκτημένο, θεωρία της ομοσπονδίας και αντιστίξεις στη σημερινή Ευρώπη, Αθήνα: Τζιόλας, 2021.
• Δ. Ν. Χρυσοχόου, Θεωρία της ευρωπαϊκής ενοποίησης: Μια διαλεκτική συναρμογή, 2η έκδοση, Αθήνα: Παπαζήσης, 2015
• Δ. Ν. Χρυσοχόου, Μ. Ι. Τσινισιζέλης, Κ. Υφαντής, Σ. Σταυρίδης και Δ. Κ. Ξενάκης, Ευρωπαϊκή Πολιτεία: Η Τέχνη της Συνδιάθεσης, Αθήνα: Σαββάλας, 2009
• B. Rosamond, Θεωρίες Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης, μτφρ. Α. Θεωδορακάκου, Αθήνα: Μεταίχμιο, 2006

 

Ο διάλογος θεωρίας διεθνών σχέσεων - διεθνούς δικαίου

 

Η συγκεκριμένη ενότητα αποτυπώνει τη συζήτηση γύρω από τον διάλογο των βασικών ρευμάτων σκέψης των διεθνών σχέσεων και του διεθνούς δικαίου, την αποτύπωση των σημαντικότερων διεπιστημονικών

προσεγγίσεων και την αναζήτηση μιας κοινής θεματολογίας (agenda) έρευνας σε έναν κόσμο που αλλάζει ραγδαία.

 

Ενδεικτική βιβλιογραφία

• Jeffrey L. Dunoff, Mark A. Pollack (eds.), Interdisciplinary Perspectives on International Law and International Relations. The State of the Art, Cambridge, Cambridge University Press, 2012.
• Nicole Scicluna, The politics of international law, New York, Oxford University Press, 2021, 1-120.
• Kenneth Abbot, “International Law and International Relations Theory: Building Bridges – elements of a joint discipline”, Proceedings of the Annual Meeting (American Society of International Law), 86, 1992, 167-172.
• Anne-Marie Slaughter Burley, "International Law and International Relations Theory: A Dual Agenda”, American Journal of International Law, Vol. 87, 1993, 205-239.
• Antonia Zervaki, “International law and international relations ‘dual agenda’: Is it still working?”, L. Boisson De Chazournes, E. Doussis, G. Andreone, A. Zervaki (dir.), Droit International : Enjeux et Perspectives.
• Droit de la Mer, Droits de l’homme. Mélanges en l’honneur de la Professeure Haritini Dipla, Paris, Pedone, 2020, 533-561.

 

Ημερομηνία δημιουργίας

Παρασκευή 3 Ιανουαρίου 2025