Παρουσίαση/Προβολή

(THEOL484) -  Ιωάννης Παναγιωτόπουλος

Περιγραφή Μαθήματος

Ο κύριος στόχος του Μαθήματος είναι η μελέτη της εξάπλωσης της Χριστιανικής πίστης στον Ρωμαϊκό Κόσμο από την αποστολική εποχή έως την περίοδο του Μεγάλου Κωνσταντίνου (Α´-Δ´ αιώνας) και η αξιολόγηση του ρόλου και της σημασίας των Μαρτύρων σε αυτή τη διαδικασία και στη διαμόρφωση της ταυτότητας της Αρχαίας Εκκλησίας.

Το μάθημα επικεντρώνεται στις ακόλουθες βασικές θεματικές ενότητες:

• Οι Προϋποθέσεις Διάδοσης:
  • Εξέταση του κοινωνικού, πολιτιστικού και θρησκευτικού πλαισίου του Ρωμαϊκού Κόσμου (Pax Romana, ελληνική γλώσσα-κοινή, εβραϊκές κοινότητες) που διευκόλυναν την ταχεία εξάπλωση του Ευαγγελίου.
  • Οι πρώτοι φορείς της πίστης (Απόστολοι, μαθητές, απλοί πιστοί) και οι μέθοδοι της ιεραποστολής τους.
• Οι Πρώτες Χριστιανικές Κοινότητες:
  • Η οργάνωση και η ζωή της Αρχαίας Εκκλησίας (λατρεία, μυστήρια, ιεραρχία).
  • Η έννοια της "Εκκλησίας" και η ανάπτυξη των «χριστιανικών δικτύων» σε αστικά κέντρα (Ιερουσαλήμ, Αντιόχεια, Ρώμη, Αλεξάνδρεια).
• Οι Διωγμοί κατά των Χριστιανών:
  • Τα αίτια των διωγμών (θρησκευτικά, πολιτικά, κοινωνικά) και οι κατηγορίες που αντιμετώπιζαν οι Χριστιανοί (αθεΐα, μισανθρωπία, μυστικές τελετές).
  • Οι κυριότεροι διωγμοί (Νέρων, Δέκιος, Διοκλητιανός) και η εξέλιξη της αυτοκρατορικής πολιτικής έναντι των Χριστιανών.
• Οι Μάρτυρες και η Μαρτυρία:
  • Η θεολογική σημασία του όρου "Μάρτυς" (μάρτυρας, ομολογητής) και η σύνδεσή του με τη μίμηση του Πάθους του Χριστού.
  • Η αντιμετώπιση των διωγμών από τους πιστούς, η σημασία της "ομολογίας" και το πρόβλημα των πεπτωκότων (χριστιανοί που αρνήθηκαν την πίστη τους).
  • Η συμβολή των Μαρτύρων στην εδραίωση της πίστης, στην πνευματική ενίσχυση της Εκκλησίας και στη διάδοση του Χριστιανισμού με το παράδειγμά τους.
• Οι Λογοτεχνικές Πηγές:
  • Μελέτη Μαρτυρολογίων και Πράξεων Μαρτύρων (π.χ. Πολύκαρπος Σμύρνης, Ιγνάτιος Αντιοχείας) ως ιστορικών πηγών και πνευματικών κειμένων.
  • Ο ρόλος των Απολογητών (π.χ. Ιουστίνος) στην υπεράσπιση της πίστης έναντι των διωγμών και της ειδωλολατρικής φιλοσοφίας.
• Η Τιμή των Μαρτύρων:
  • Η ανάπτυξη της τιμής στους Μάρτυρες, η τέλεση της Θείας Ευχαριστίας στους τάφους τους (Κατακόμβες) και η διαμόρφωση του εορτολογίου και των Συναξαρίων.

Μαθησιακά Αποτελέσματα

Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος, οι φοιτητές/τριες αναμένεται να είναι σε θέση να:

• Συσχετίζουν τη σημασία των Μαρτύρων με τη διάδοση και την ανθεκτικότητα της Χριστιανικής πίστης.
• Αξιολογούν τις κοινωνικές και θρησκευτικές δομές του Ρωμαϊκού Κόσμου που επηρέασαν την εξάπλωση του Χριστιανισμού.
• Αναλύουν κρίσιμες πηγές της περιόδου των διωγμών (Μαρτυρολόγια, Απολογίες).
• Εξηγούν την ανάπτυξη της λατρείας και της θεολογίας στην Αρχαία Εκκλησία.

Ημερομηνία δημιουργίας

Τρίτη 9 Δεκεμβρίου 2025