Μάθημα : ΙΙ22 ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ Β΄ εαρινό εξάμηνο 2024
Κωδικός : ARCH1064
Ορισμός
Η φεμινιστική θεωρία, όπως εκφράστηκε από την Judith Butler, επηρεασμένη δηλαδή από τη λακανική ψυχανάλυση και τη θεωρία των γλωσσικών πράξεων [speech act theory], υποστηρίζει ότι το σώμα [body] είναι ο τόπος εκ-δραμάτωσης και εν-σωμάτωσης μιας πολιτισμικής σύμβασης. Αποτελεί ένα δρώμενο μέσω των ατομικών μας πράξεων, το οποίο συντελεί στη διαιώνιση και την αναπαραγωγή των κατάλληλων συνθηκών για τα συστήματα καταπίεσης. Για να είναι δυνατή η αλλαγή των κοινωνικών σχέσεων, πρέπει να γίνει αναδιαμόρφωση των ηγεμονικών κοινωνικών συνθηκών και όχι των ατομικών πράξεων όπως διαμορφώνονται από τις συνθήκες αυτές. Στο βιβλίο της Gender Trouble: Feminism and the Subversion of Identity (1990), η Butler αναφέρει πως το βιολογικό φύλο [sex], το κοινωνικό φύλο [gender] και η σεξουαλικότητα [sexuality] είναι κοινωνιο-πολιτισμικές και οικονομικο-πολιτικές κατασκευές, οι οποίες έχουν εδραιωθεί μέσω της επανάληψης τυποποιημένων σωματικών πράξεων. Οι πράξεις αυτές, λόγω της επαναλαμβανόμενης φύσης τους, ορίζουν τη μορφή του οντολογικού, βασικού έμφυλου πυρήνα [core gender] του κοινωνικού φύλου και για αυτό η Butler τις ονομάζει επιτελεστικές. Η επιτέλεση του βιολογικού και κοινωνικού φύλου και της σεξουαλικότητας δεν είναι επιλογή του υποκειμένου. Αυτό αποτελείται από αυτό που ίδια, δανειζόμενη τον όρο από τον Foucault (1975), ονομάζει κανονιστικούς/ρυθμιστικούς λόγους [regulative discourses], τους λόγους δηλαδή που υπαγορεύονται από τα καθιερωμένα κριτήρια της ετεροκανονικότητας [heteronormativity]. Όλοι μας επιτελούμε ένα δρώμενο, παίζουμε δηλαδή έναν ρόλο, ο οποίος προϋπάρχει της ύπαρξής μας: ακολουθούμε ένα «σενάριο», το οποίο μόνο μέσω της δημόσιας «παράστασης» που εμείς ως «ηθοποιοί» δίνουμε, αποκτά υπόσταση. Με άλλα λόγια, το έμφυλο σώμα μας παίζει έναν ρόλο προκαθορισμένο από τις προϋπάρχουσες κοινωνικά αποδεκτές -«κανονικές» και «φυσιολογικές»- αντιλήψεις. Το κατά πόσο το σώμα μας ακολουθεί το «σενάριο», τις προκαθορισμένες δηλαδή απόψεις σχετικά με το φύλο, αποτελεί κριτήριο επιβράβευσης ή τιμωρίας, μιας και οι πράξεις και οι κινήσεις μας στη δημόσια «σκηνή» εκφράζουν το φύλο μας. Η Butler (1990) διατυπώνει την άποψη πως τα έμφυλα χαρακτηριστικά δεν είναι εκφραστικού, αλλά επιτελεστικού χαρακτήρα, ότι δηλαδή οι πράξεις του φύλου είναι το δρώμενο που αναφέρθηκε προηγουμένως. Άρα, επισημαίνει η ίδια συγγραφέας, δεν προϋπάρχει κάποια προδιαγεγραμμένη ταυτότητα για κάθε φύλο την οποία πρέπει όλοι να ασπαζόμαστε και να τηρούμε.
Κατηγορία
Δεν υπάρχουν διαθέσιμες πληροφορίες
URL
http://www.fylopedia.uoa.gr/index.php/%CE%95%CF%80%CE%B9%CF%84%CE%AD%CE%BB%CE%B5%CF%83%CE%B7
Σχόλια
Butler-J.-Το-φύλο-ως-επιτέλεση.-Συνέντευξη-με-τη-Judith-Butler
Ορισμός
Πρόκειται για έναν όρο που προέρχεται από την κουίρ θεωρία για να σχολιάσει την πρόσληψη της ετεροφυλοφιλίας ως της μόνης ορθής ερωτικής και συντροφικής σχέσης σε μια δεδομένη κοινωνία, περιθωριοποιώντας και νοηματοδοτώντας ως ανορθόδοξες ή μη κανονικές τις υπόλοιπες μορφές ερωτικής και σεξουαλικής σχέσης. Η ετεροκανονικότητα στηρίζεται στην ιδέα ότι τα ανθρώπινα όντα εμπίπτουν σε δύο διακριτές και συμπληρωματικές κατηγορίες: το αρσενικό και το θηλυκό. Οι σεξουαλικές και συζυγικές σχέσεις είναι «φυσιολογικές» μόνο όταν αφορούν ανθρώπους διαφορετικού φύλου, ενώ το κάθε φύλο έχει ορισμένους «φυσικούς» ρόλους στη ζωή. Σε μια ετεροκανονική κοινωνία, οι άντρες και οι γυναίκες θεωρούνται ότι συμπληρώνουν ο ένας τον άλλον σε βιολογικό και κοινωνικό επίπεδο, αλλά κυρίως σε ό,τι αφορά την αναπαραγωγή. Και οι δύο είναι απαραίτητοι για την τεκνοποιία και, ως εκ τούτου, το ζεύγος άντρα και γυναίκας θεωρείται ο κανόνας. Έτσι, το βιολογικό φύλο, η έμφυλη ταυτότητα και οι έμφυλοι ρόλοι πρέπει να ευθυγραμμίζονται είτε με τις αρσενικές είτε με τις θηλυκές νόρμες και η ετεροφυλοφιλία θεωρείται ότι είναι ο μοναδικός «φυσιολογικός» σεξουαλικός προσανατολισμός. Αυτό υπονοεί την ιδέα ότι δεν υπάρχει κάποιο ενδιάμεσο φύλο. Με λίγα λόγια, η ετεροκανονικότητα θίγει τη συγκρότηση/κατασκευή του κανονικού ή του "φυσιολογικού" ατόμου, όπως αυτή προκύπτει μέσα από την ευθυγράμμιση του βιολογικού φύλου, του κοινωνικού φύλου και της σεξουαλικής επιθυμίας.
Κατηγορία
Δεν υπάρχουν διαθέσιμες πληροφορίες
URL
Δεν υπάρχουν διαθέσιμες πληροφορίες
Σχόλια
Δεν υπάρχουν διαθέσιμες πληροφορίες