Μάθημα : Ηθική του Πολέμου

To jus in Bello ή Δίκαιο κατά τη διεξαγωγή του πολέμου αναφέρεται στους κανόνες της διεξαγωγής του πολέμου. Το Δίκαιο αυτό περιορίζεται από δύο κυρίως αρχές. Την αρχή της Αναλογικότητας (αναλογία τρόπου και αιτίας του πολέμου) και την αρχή της Διάκρισης (διάκριση μεταξύ αμάχων και στρατιωτών καθώς και μεταχείριση αιχμαλώτων πολέμου). Η Κυριαρχία του jus in Bello στη θεωρία του δίκαιου πολέμου ιχνηλατείται από τον 17^ο αιώνα και αποτελεί μια εξέλιξη της χριστιανικής  διερώτησης περί της νομιμότητας του πολέμου εν γένει. Σε αυτό το πλαίσιο ιδιαίτερη σημασία αποδίδεται στη ‘σωστή πρόθεση’ ως υπέρβαση του ορίου των δύο πλευρών της διάκρισης (jus ad bellum και  jus in bello).  Μπορούμε να μιλάμε για θεωρία δίκαιου πολέμου από το 1500 περίπου και την επιρροή των πολιτισμικών πιέσεων στο θέμα της βίας καθώς και του κώδικα των ιπποτών. Ιδιαίτερες όψεις της εξέλιξης του  jus in bello αποτελούν η σχέση μεταξύ δίκαιου πολέμου και ιερού πολέμου όπως και η χιουμανιστική οπτική (Έρασμος). Η σχολή της  Salamanca (κυρίως Francisco de Vitoria)  και η διαμάχη με τον Ισπανικό θρόνο για τη μεταχείριση των ιθαγενών της Νέας Ηπείρου από τους κατακτητές.  Είναι δυνατόν  να είναι ο πόλεμος δίκαιος και από τις δύο πλευρές; Η εμφάνιση του διεθνούς δικαίου λόγω της ανάγκης ρύθμισης της ραγδαίας εξάπλωσης νέων τεχνικών πολέμου, σηματοδοτεί την ώριμη φάση της εξέλιξης της έννοιας στο πλαίσιο της διεθνούς νομικοποίησής της (1800-1950). Το jus in bello σε αυτή τη φάση περιλαμβάνει την υιοθέτηση συμφωνιών που περιορίζουν συγκεκριμένους τύπους όπλων και πράξεων. Η κριτική που δέχεται η έννοια. Μήπως θα έπρεπε να θεωρήσουμε τη διάκριση jus in bello v.s. jus ad bellum ως δευτερεύουσας σημασίας;

• Babic, Jovan, “Ethics of War and Ethics in War,” Conatus - Journal of Philosophy 4, no. 1 (2019): 9-30.
• Grayling. A. C., Ανάμεσα στις νεκρές πόλεις, μετ/ση Αχιλλέας Φακατσέλης, Κασταλία, 2006.
• Hurka, Thomas, “Proportionality and Necessity”, in War: Essays in Political Philosophy, L. May., ed. Cambridge, 2008.
• May, L., War Crimes and Just War, Cambridge, 2007.
• Rengger, N, “The Jus in Bello in Historical and Philosophical Perspective,” in War: Essays in Political Philosophy, L. May., ed. Cambridge, 2008.
• Viner, S., “The Moral Foundations of the jus ad bellum/jus in bello distinction,” In Routledge Handbook of Ethics of War: Just War Theory in the Twenty-first Century, F. Allhoff et al., eds., New York, 2013.