Μάθημα : Ηθική του Πολέμου

Ο Άξονας έχει αναμφίβολα κριθεί ως ένοχος για άδικο πόλεμο σύμφωνα με το jus ad bellum λόγω των εγκλημάτων κατά της ειρήνης που διέπραξε. Με τις προϋποθέσεις του Jus in bello κρίνεται επίσης ένοχος για εγκλήματα πολέμου αλλά και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας όπως είδαμε στη σχετική ενότητα. Ωστόσο μια στιβαρή επιχειρηματολογία αναπτύσσεται από πολλές πλευρές σύμφωνα με την οποία και οι σύμμαχοι θα μπορούσαν να κριθούν ένοχοι εγκλημάτων πολέμου για τον ‘ολοκληρωτικό’ βομβαρδισμό των Γερμανικών πόλεων και την ατομική ισοπέδωση των Χιροσίμα -Ναγκασάκι. Ο Grayling καταδικάζει τους ‘ολοκληρωτικούς’ αεροπορικούς βομβαρδισμούς των συμμάχων είτε με συμβατικές είτε με εμπρηστικές είτε και με ατομικές βόμβες ως εγκλήματα πολέμου. Ακόμα και μέσα στον πόλεμο υπήρξαν φωνές διαμαρτυρίας για τους βομβαρδισμούς των Γερμανικών πόλεων (Βέρα Μπριτν, Η πραγματική σημασία των μαζικών βομβαρδισμών). Ακόμα περισσότερο από τους βομβαρδισμούς με συμβατικές και εμπρηστικές βόμβες, πόσο επιβεβλημένη μπορεί να ήταν η χρήση ατομικών όπλων κατά τη χρονική στιγμή που ο πόλεμος είχε σχεδόν κριθεί; Οι επιφυλάξεις και η τελική απόφαση του Τρούμαν φανερώνουν την αμφίβολη ηθική θεμελίωσή τους σύμφωνα με το δίκαιο που ήδη υπήρχε με μορφή συμβάσεων (τις οποίες οι σύμμαχοι είχαν προσυπογράψει) αλλά και το δίκαιο μετά τη δίκη της Νυρεμβέργης. Η Ελίζαμπεθ Άνσκομπ με φιλοσοφική επιχειρηματολογία καταδικάζει τον Τρούμαν ως εγκληματία πολέμου. Ο Τόμας Νάγκελ με μια ανάλογα φιλοσοφικά εκλεπτυσμένη επιχειρηματολογία εξετάζει από την ηθική σκοπιά τον πόλεμο του Βιετνάμ. Σύμφωνα με τις σύγχρονες Συνθήκες η χρήση όπλων μαζικής καταστροφής (χημικών, βιολογικών, ατομικών) απαγορεύεται διότι εκ της φύσης τους δεν επιτρέπουν τον σεβασμό της αρχής της διάκρισης. Ωστόσο η κατοχή των πυρηνικών (ιδιαίτερα) όπλων θεωρείται ηθικά αποδεκτή για αποτρεπτικούς λόγους όταν τα διαθέτει και ο αντίπαλος.

Βιβλιογραφία

• "Chapter XXVI: Disarmament – No. 9 Treaty on the Prohibition of Nuclear Weapons". United Nations Treaty Collection. 6 July 2019. Retrieved 21 September 2017.
• Ford, S. J,“The Morality of Obliteration Bombing”, ιn War and Morality, R. A. Wasserstorm, ed. Belmont, 1970.
• Grayling.A.C., Ανάμεσα στις νεκρές πόλεις, μετ/ση Αχιλλέας Φακατσέλης, Κασταλία, 2006.
• Lee, S. P., “Weapons of Mass Destruction”, In War: Essays in Political Philosophy, L. May., ed. Cambridge, 2008.
• Rachels, James, Στοιχεία ηθικής φιλοσοφίας, μετ/ση Ξενοφών Μπαμιατζόγλου, επιμέλεια Φιλήμων Παιονίδης, Οκτώ, 2012.
• Άνσκομπ, Ελίζαμπεθ & Τόμας Νάγκελ, Ηθικός Πόλεμος- Ηθική εν Πολέμω, μετ/ση Κωστής Μ. Κωβαίος, Εκκρεμές, ΧΧΧΧ.