Please ensure Javascript is enabled for purposes of website accessibility

Μάθημα : Η Ορθόδοξη Θεολογία κατά τον 20ό και 21ο αιώνα

Κωδικός : THEOL284

30878  -  Σταύρος Γιαγκάζογλου

Ενότητες - Μάθημα 8: Η Θεολογική στροφή και ανανέωση της δεκαετίας του 1960 (Νίκος Νησιώτης, Χρήστος Γιανναράς, Δημήτρης Κουτρουμπής)

Μάθημα 8: Η Θεολογική στροφή και ανανέωση της δεκαετίας του 1960 (Νίκος Νησιώτης, Χρήστος Γιανναράς, Δημήτρης Κουτρουμπής)

Έγγραφα
Η ανανέωση της Ορθόδοξης Θεολογίας
Η ελλαδική θεολογία αφυπνίζεται σταδιακά από το λήθαργο του εκδυτικισμού και φαίνεται να απελευθερώνεται από τη «Βαβυλώνεια Αιχμαλωσία» της. Μια νέα θεολογική σκέψη, η οποία εμπνέεται και αντλεί απευθείας από την ορθόδοξη Παράδοση, αμφισβητεί έντονα την ακαδημαϊκή νοησιαρχία και τον θρησκευτικό ευσεβισμό. Η στροφή προς την πατερική θεολογία και η προσπάθεια επανασύνδεσης της θεολογικής σκέψης και έκφρασης με το γεγονός του κοινοτικού και ευχαριστιακού ήθους της Εκκλησίας, αλλά και με τις υπαρξιακές ανάγκες του σύγχρονου ανθρώπου, είναι καταφανής. Ωστόσο, η στροφή αυτή δεν επήλθε αυτόματα κι ούτε ήταν παράγωγο ενδοστρέφειας και απομόνωσης. Ήταν η εργώδης όσο και επώδυνη προσπάθεια αυτοκάθαρσης της νεοελληνικής Ορθοδοξίας από τις δυτικές επιδράσεις και τις συνακόλουθες παραμορφώσεις. Προέκυψε δε μάλλον εξαιτίας ενός ανοικτού και οικουμενικού ενδιαφέροντος, μιας ειλικρινούς διάθεσης για θεολογικό διάλογο με τα ανανεωτικά κινήματα της θεολογίας στη Δύση, αλλά και ως συνάντηση της νεοελληνικής θεολογίας με την ουσιαστική και γόνιμη παρουσία στη Δύση των ορθόδοξων Ρώσων θεολόγων της διασποράς. Βασικό χαρακτηριστικό αυτής της ανανέωσης και της θεολογικής μεταστροφής, πέρα από το ενδιαφέρον για τα πατερικά κείμενα, την αναγέννηση του μοναχισμού και την ορθόδοξη θεολογική αυτοσυνειδησία, υπήρξε και ο διάλογος με τη Δύση και το ενδιαφέρον για τον πολιτισμό σε κάθε επίπεδο.
Σύνδεσμοι
Σχολιάζοντας την Αποκάλυψη: Ν. Νησιώτης, Π. Νέλλας, Χρ. Γιανναράς, Δ. Μαυρόπουλος, π. Στ. Σκλήρης

Ένα μικρό αφιέρωμα της ΕΡΤ στο βιβλίο της Αποκαλύψεως του Ιωάννου.

Απαρτίζεται από λίγες πεντάλεπτες καταγραφές στις οποίες εξετάζουν το βιβλίο, από τη δική του σκοπιά ο καθένας,

ο Νίκος Νησιώτης, ο Παναγιώτης Νέλλας, ο Χρήστος Γιανναράς, ο Δημήτρης Μαυρόπουλος και ο π. Σταμάτης Σκλήρης.

Μαγνητοσκοπήθηκε στις αρχές της δεκαετίας του ’80.

Σύνδεσμοι
Χρήστος Γιανναράς, "Περιμένοντας την Ανάσταση", ΕΡΤ 1, 1987.

Στη σειρά εκπομπών της ΕΤ1 “Περιμένοντας την Ανάσταση”, παραγωγής  1987  με  σκηνοθέτη το Νίκο Φατούρο, ο  Χρήστος Γιανναράς  αναφέρεται στο Θείο Δράμα της Μεγάλης Βδομάδας και στο περιεχόμενο της Μεγάλης Δευτέρας.

Σύνδεσμοι
Ο Χρήστος Γιανναράς στο «Μονόγραμμα», 1991, εκπομπή του Γιώργου και της Ηρώς Σγουράκη, για την ΕΡΤ.

Η ιδιότητα του δασκάλου ως άσκηση στην ανθρώπινη σχέση. Η σημασία της φιλοσοφίας. Η ιδιότητα του συγγραφέα. Η συγγραφή βιβλίων αλλά και η παρέμβαση στο πολιτικό γίγνεσθαι διά της επιφυλλιδογραφίας. Η κυρίως πατρίδα: Η Ελλάδα όχι σαν τόπος αλλά σαν τρόπος του βίου. Η λογοτεχνία όχι ως δικαίωση της υποκειμενικότητας αλλά ως πάθος για τη γλώσσα και ως ευκαιρία αμεσότητας σχέσης. Νεο-ορθόδοξος; Η κατάφαση στην παράδοση και τη λαϊκή ευσέβεια. Η εκδοχή επιβίωσης του ελληνικού χώρου ως απάντηση στο ερώτημα για την ύπαρξη, τον κόσμο, την ιστορία. Η μετοίκηση στο κενό, επί τη απουσία αυτών των αποριών. Η άρθρωση πολιτισμού ως απάντηση στο ερώτημα του νοήματος. Η οικονομία, η πολιτική, η τέχνη, ως συναρτήσεις αυτής της απάντησης. Η Ορθοδοξία όχι ως ιδεολογική καθαρότητα αλλά ως οικειωμένη παράδοση και αποκομισμένη εμπειρία του βίου. Η αποτύπωση της ποιότητας της καθημερινότητας στον, εν τέλει, παραγώμενο πολιτισμό. Ο Χρήστος Γιανναράς αυτοβιογραφείται (Ιούνιος 1991) καταθέτοντας τα κυριώτερα στοιχεία προσωπικής και αναζητώντας τα κρισιμώτερα στοιχεία συλλογικής -- δικής του και δικής μας -- ταυτότητας. Στην εκπομπή «Μονόγραμμα» του Γιώργου και της Ηρώς Σγουράκη, για την ΕΡΤ.

Σύνδεσμοι
Αναδρομή στη «Θεολογία του ’60» (α΄ μέρος), Παραγωγή Αντίφωνο, Επιστήμες, Φιλοσοφία, Τέχνες, Θεολογία

Ο θεολόγος Δημήτρης Μαυρόπουλος μιλά με τον Βασίλη Ξυδιά για τη «Θεολογία του 60» και καταθέτει την προσωπική εμπειρία του από εκείνα τα χρόνια. Τι είναι η «Θεολογία του 60»; Ποια ήταν η αλλαγή που έφερε στην ελληνική θεολογία εκείνης της εποχής; Έμφαση στη θεολογία των Πατέρων, στα λειτουργικά κείμενα, στη λατρεία, στη μοναστική άσκηση. Ποιες είναι σήμερα οι εκκρεμότητες, τα προβλήματα, οι αντιρρήσεις σχετικά με τη θεολογία αυτή; Υπάρχει «αντιδυτικισμός» ή «εθνικισμός» στη Θεολογία του 60; Είναι αυτή υπεύθυνη για τον σύγχρονο «νεοευσεβισμό» και τον «γεροντισμό»;

Σύνδεσμοι
Αναδρομή στη «Θεολογία του ’60» (β΄ μέρος), Παραγωγή Αντίφωνο, Επιστήμες, Φιλοσοφία, Τέχνες, Θεολογία

Ο θεολόγος Δημήτρης Μαυρόπουλος μιλά με τον Βασίλη Ξυδιά για τη «Θεολογία του 60» και καταθέτει την προσωπική εμπειρία του από εκείνα τα χρόνια. Τι είναι η «Θεολογία του 60»; Ποια ήταν η αλλαγή που έφερε στην ελληνική θεολογία εκείνης της εποχής; Έμφαση στη θεολογία των Πατέρων, στα λειτουργικά κείμενα, στη λατρεία, στη μοναστική άσκηση. Ποιες είναι σήμερα οι εκκρεμότητες, τα προβλήματα, οι αντιρρήσεις σχετικά με τη θεολογία αυτή; Υπάρχει «αντιδυτικισμός» ή «εθνικισμός» στη Θεολογία του 60; Είναι αυτή υπεύθυνη για τον σύγχρονο «νεοευσεβισμό» και τον «γεροντισμό»;

Σύνδεσμοι
Δημήτρης Μαυρόπουλος, "Δημήτρης Κουτρουμπής και Ρωσική Διασπορά", Παραγωγή: Antifono.gr

ημήτρης Μαυρόπουλος: "Δημήτρης Κουτρουμπής και Ρωσική Διασπορά".

Η πολιτιστική Εταιρεία ΑΙΝΟΣ σε συνεργασία με το Κέντρο Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Harvard, με αφορμή το έτος 2016 ως έτος Ελλάδας Ρωσίας, διοργάνωσαν εκδήλωση με θέμα τη Ρωσική Διασπορά, στο Ναύπλιο το Σάββατο 2 Απριλίου του 2016. Παραγωγή: Antifono.gr

Σύνδεσμοι
The Master Builder DEMETRIOS KOUTROUBIS and The Renewal of Theology in Modern Greece Ὁ Πρωτομάστορας ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΟΥΤΡΟΥΜΠΗΣ καὶ ἡ ἀνανέωση τῆς Θεολογίας στὴ σύγχρονη Ἑλλάδα

he Master Builder DEMETRIOS KOUTROUBIS and The Renewal of Theology in Modern Greece Ὁ Πρωτομάστορας ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΟΥΤΡΟΥΜΠΗΣ καὶ ἡ ἀνανέωση τῆς Θεολογίας στὴ σύγχρονη Ἑλλάδα ΠΕΜΠΤΗ 28 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ, 7:00 μ.μ. Xῶρος βιβλίου καὶ πολιτισμοῦ τῶν ἐκδόσεων «Ἐν πλῷ» Χαρ. Τρικούπη 6-10, ἐμπορικό κέντρο Atrium, Ἀθήνα Ὁμιλητές:

  • Σταῦρος Γιαγκάζογλου

Ἀν. Καθηγητής Δογματικῆς, τμῆμα Θεολογίας ΕΚΠΑ

  • Δημήτρης Μαυρόπουλος

Ἐκδότης-Συγγραφέας

  • και ο συγγραφέας του βιβλίου Marcus Plested