Μάθημα : ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΕΣ ΑΞΙΕΣ & ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΙΑΤΡΙΚΗ

Κάθε πέρασμα σε μια νέα χρονιά ή σε μια νέα εποχή φέρνει ένα μήνυμα ανανέωσης και ελπίδας. Να δύο ανάλογα τραγούδια στις πρώτες εκτελέσεις τους αλλά και σε ενδιαφέρουσες μεταγραφές τους για μεγαλύτερη ορχήστρα.

Χάουϊ Γκριν: Χίπης μουσικός

Τα χρόνια από το 1968 έως το 1974  ήταν ιδιαίτερα επαναστατικά για ολόκληρο τον κόσμο. Και επειδή η μουσική και οι στίχοι είναι ο κύριος τρόπος έκφρασης του ανθρώπου μέσω της Τέχνης, καλλιτέχνες από όλο τον κόσμο έστειλαν μηνύματα αγάπης και ειρήνης μέσα από τα τραγούδια τους και συγκλόνισαν με αυτά τη νεολαία που τότε διακατέχονταν από μια έντονη επαναστατικότητα. Η νεολαία της Αμερικής σκοτώθηκε στο Βιετνάμ σε έναν πόλεμο που δεν την αφορούσε, το Woodstock έγινε ορόσημο για τη μουσική, η Γαλλία βίωνε την Άνοιξη του 1968, η Ελλάδα ήταν υπό στρατιωτική κυριαρχία και ολόκληρος ο κόσμος περνούσε από τη δεκαετία του 1960 σε μια νέα δεκαετία, τη δεκαετία του 1970, που ταυτίστηκε με την τεχνολογική ανάπτυξη.

1. G. Mc Dermot, J. Rado & G. Ragni Hair - Aquarius , Let the Sunshine In - The 5th Dimension, 1968.mp3

1a. G. Mc Dermot, J. Rado & G. Ragni Hair - Aquarius , The 5th Dimension (a capella).mp3

2. G. Mc Dermot, J. Rado & G. Ragni Hair - Aquarius , Let the Sunshine In , Ομάδα Ταλία, Μητροπολιτική Ορχήστρα της Μαδρίτης, Σίλβια Σανθ Τόρε.mp4

Το “Aquarius/Let the Sunshine In” με την ανυψωτική αισιοδοξία που προκαλεί στον ακροατή, την κομψότητα και τις τεράστιες αρμονίες του, αποτελεί συνδυασμό δύο τραγουδιών που γράφτηκαν για το πρωτοποριακό μιούζικαλ “Hair” του 1967 των James Rado και Gerome Ragni (στίχοι) και Galt MacDermot (μουσική) με την ιστορία της μποέμ νεολαίας της Νέας Υόρκης με τα μακριά μαλλιά που πειραματίζεται στο σεξ και τα ναρκωτικά  και  αντιστέκεται στον στρατό του Βιετνάμ. Το «επαναστατικό» τραγούδι ερμήνευσε λίγο αργότερα το φωνητικό συγκρότημα του Λος Άντζελες “5^th Dimension” και, χάνοντας τον θυμό του και το μεγαλύτερο μέρος του ιδεαλισμού του, το τραγούδι συνάντησε έτσι τις καταναλωτικές συνήθειες της μαζικής κουλτούρας, περνώντας έξι εβδομάδες στο νούμερο ένα στο αμερικανικό Billboard Hot 100 pop singles την άνοιξη του 1969, ενώ σήμερα καταγράφεται στο νούμερο 66 του Billboard "Greatest Songs of All Time”.  Οι στίχοι αυτού του τραγουδιού βασίστηκαν στην αστρολογική πεποίθηση ότι ο κόσμος σύντομα θα έμπαινε στην «Εποχή του Υδροχόου, την  Εποχή της Σοφίας και της Ελευθερίας», μια εποχή αγάπης, φωτός και ανθρωπιάς, όπου οι άνθρωποι θα αρχίσουν ξαφνικά να αγαπούν και να καταλαβαίνουν ο ένας τον άλλον.

Το συγκρότημα Poll, φωτογραφία από τον Κ. Χαραλαμπίδη, 1971. Από αριστερά: Σπύρος Παπαγιάννης, Κώστας Τουρνάς, Νάσια Σάνδη, Μαίρη Γκλας, Σταύρος Λογαρίδης, Ρόμπερτ Γουίλιαμς.

3. ΄Κώστας Τουρνάς - Poll Άνθρωπε αγάπα.1971.mp3

4. Kώστας Τουρνάς Άνθρωπε αγάπα. Ορχήστρα Σύγχρονης Μουσικής της ΕΡΤ, Στάθης Σούλης, 2012.mp4

Το εμβληματικό της εποχής του, ελληνικό τραγούδι «Άνθρωπε αγάπα» γράφτηκε από τον Κώστα Τουρνά ως διαμαρτυρία κατά του πολύχρονου πολέμου στο Βιετνάμ·  το μήνυμά του, ειρηνικό, ζητούσε να σταματήσει αυτός ο πόλεμος. H ταινία της εποχής «Φράουλες και Αίμα» αναφερόταν στις μεγάλες εξεγέρσεις των φοιτητών των ΗΠΑ κατά του Πολέμου στο Βιετνάμ. Βασίστηκε στο βιβλίο “The Strawberry Statement - Notes of a College Revolutionary” (1968), του James Simon Kunen, που εξιστορεί την κατάληψη του Πανεπιστημίου Columbia (Απρίλης 1968), από φοιτητές που ζητούσαν να σταματήσει ο πόλεμος στο Βιετνάμ. Ο Κώστας Τουρνάς  αφηγείται το πώς εμπνεύστηκε το τραγούδι ως «ψυχική ανάγκη», ως «ένταση της ψυχής του», ύστερα από την ισχυρή εντύπωση που του δημιούργησε η παραπάνω ταινία: «Τον Δεκέμβρη του 1970 ήμουν φαντάρος. Δεν υπήρχαν ακόμη οι Poll (το μουσικό συγκρότημα), υπήρχε όμως μια ειρηνιστική διάθεση μέσα μου, την οποία και θα την έχω σε όλη μου την ζωή. Τότε, σε μια άδεια, είδα την ταινία «Φράουλες και Αίμα». Με συγκλόνισε η παθητική αντίσταση των φοιτητών, που διαμαρτύρονταν καθιστικά και τραγουδιστικά για τον πόλεμο στο Βιετνάμ και με συγκλόνισε ακόμα η απάνθρωπη βία εναντίον τους που επέφερε η αστυνομία. Η ειρηνική αυτή αντίσταση των φοιτητών είχε τα χαρακτηριστικά της συμπεριφοράς του Γκάντι έναντι των Εγγλέζων… Γυρίζω στο σπίτι βουρκωμένος, δεν θέλω να φάω, δεν θέλω να κάνω τίποτα παρά πιάνω την κιθάρα και γράφω αμέσως το «Άνθρωπε αγάπα».

Μεσούσης της χούντας, το τραγούδι κυκλοφόρησε επίσημα ως single 45 στροφών - στη δεύτερη πλευρά ήταν το «Έλα Ήλιε μου». Με απλούς στίχους ο Κώστας Τουρνάς κατάφερε να αιχμαλωτίσει τον παλμό της ελληνικής νεολαίας με μοναδικό του όπλο τη νεανική απλότητα και αμεσότητα. Άγγιξε εκατομμύρια κόσμο· ήταν από τους μεγαλύτερους επηρεασμούς που διαμόρφωσαν τότε την σκέψη και τα αισθήματα της νεολαίας. Πολύ γρήγορα, θα κυκλοφορήσει και η ολοκληρωμένη δουλειά του συγκροτήματος Poll, ο δίσκος με τη θρυλική "θήκη-ταγάρι". Ο δίσκος αυτός έχει τεράστια σημασία στην ιστορία της ελληνικής ψυχεδελικής νεολαίας, καθώς δημιούργησε μια ειρηνική επανάσταση. Το σήμα των Poll ήταν το περιστέρι της Ειρήνης. Αυτό, σε συνδυασμό με το όνομα του συγκροτήματος που σήμαινε "δημοψήφισμα", αλλά και με τους στίχους των τραγουδιών, έφερε την πρώτη μαζική αντιδικτατορική στάση στην ψυχεδελική νεολαία.