Θεολογία και Πολιτισμός (Σ013)

Συστηματική διερεύνηση των σχέσεων Θεολογίας και Πολιτισμού. 

Ως παράδειγμα για τη σχέση Θεολογίας και Πολιτισμού παρουσιάζεται η συνάντηση Ελληνισμού και Χριστιανισμού και αναδεικνύονται οι ποικίλες όψεις και ερμηνευτικές προσεγγίσεις τους. Πρόκειται για μία προσέγγιση, σπουδή και ερμηνεία της πορείας της Εκκλησίας μέσα στον χρόνο, παρακολουθώντας το άνοιγμα, τον διάλογο και τις αλληλεπιδράσεις της με τον πολιτισμό και με την περιρρέουσα ατμόσφαιρα σημαντικών περιόδων της Ιστορίας (Ρωμαϊκή περίοδος, Ανατολικό Ρωμαϊκό Κράτος ή Βυζάντιο, Τουρκοκρατία, Νεότερα Χρόνια).

Το εν λόγω παράδειγμα εμφανίζει σαφέστατα ένα υψηλό διεπιστημονικό και διαθεματικό ενδιαφέρον, αφού πρόκειται για τη συνάντηση δύο θεμελιωδών πολιτισμικών μεγεθών που διαμόρφωσαν με τη γόνιμη αντιπαράθεσή και τη σύνθεσή τους την Ορθοδοξία και τον βυζαντινό πολιτισμό αλλά και την ιδιοπροσωπία της ελληνικής ταυτότητας ως τις μέρες μας. Συνάμα, η καθοριστική αυτή συνάντηση Χριστιανισμού και Ελληνισμού διαμόρφωσε τις βάσεις για την ιδιαίτερη ανάπτυξη και διαφορετική πορεία του Χριστιανισμού στη Δυτική Ευρώπη μέσα από τις μεγάλες χριστιανικές παραδόσεις του Ρωμαιοκαθολικισμού και του Προτεσταντισμού και επέδρασσε ευρύτερα στον Ευρωπαϊκό και στον Δυτικό Πολιτισμό.

Επισημαίνεται, πάντως, ότι συμβατικά και μόνο για τις ανάγκες μιας πρώτης παρουσίασης του πολύπλοκου αυτού ζητήματος, η χρήση των εννοιών τόσο του Ελληνισμού όσο και του Χριστιανισμού γίνεται σχηματοποιημένα κατά τρόπο ενιαίο, παρότι και τα δύο μεγέθη το καθένα ξεχωριστά παρουσιάζουν μεγάλη ποικιλία ρευμάτων και τάσεων.

 Παράλληλα, επιχειρείται η συστηματική θεώρηση των σχέσεων, των προϋποθέσεων και των συνθέσεων Θεολογίας και Πολιτισμού στην ιστορική διαδρομή της πίστης, της ζωής και της λατρείας της Εκκλησίας. Αναδεινύονται οι πολιτισμικές εκφράσεις και τα μνημεία λόγου και τέχνης της Ορθόδοξης Παράδοσης και κληρονομιάς, καθώς και οι προτεραιότητες ενός γόνιμου διαλόγου μεταξύ θεολογίας και πολιτισμού άλλοτε και σήμερα.